Jasnogórska 25 a , Częstochowa, willa wybudowana w 1928–34 przez Józefę i Ignacego Młodkowskich, prace budowlane wykonała firma → Wincentego Szymkowiaka. Posiada charakterystyczne cechy eklektycznych nowożytnych willi miejskich, budynek jest parterowy z mansardowym dachem. Pod koniec okupacji niemieckiej, od jesieni 1944, znajdowała się tu siedziba firmy budowlanej, która była przykrywką dla działającej komórki wywiadowczej zwalczającej organizacje komunistyczne oraz lewicową partyzantkę, na jej czele stał Hubert Jura „Tom”, wywodzący się z radykalnego odłamu → Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ) (współpracował z Hauptsturmführerem Paulem Fuchsem z Radomia). W willi, która stała się prowizorycznym więzieniem, przetrzymywano działaczy komunistycznych (byłej → Komunistycznej Partii Polski i → Polskiej Partii Robotniczej), żołnierzy i łączniczki → Armii Ludowej, a także członków NSZ-Armii Krajowej (AK). W piwnicach budynku wykonywano wyroki; ofiary grzebane były w przylegającym do willi ogrodzie; w 1948 odnaleziono zwłoki Kazimiery Wąsek „Sławki”. AK wydała na Jurę wyrok śmierci, został jedynie ranny, przeżył, później wraz z Brygadą Świętokrzyską NSZ wycofał się przez Czechosłowację do Bawarii. Po wojnie budynek został przejęty przez Administrację Domów Mieszkalnych. Zakwaterowano w nim m.in. muzyków → Orkiestry Symfonicznej. Willa po remontach zatraciła swój pierwotny kształt, na dodatek przesłania ją od frontu blok mieszkalny.
Juliusz Sętowski, „Jasne, że Częstochowa” 2015, nr 12, s. 17; Jarosław Sobkowski, Członek Brygady Świętokrzyskiej założył w Częstochowie katownię, „Gazeta Wyborcza Częstochowa” 2019, (z 10 VIII); „Willa Jasnogórska 25, „Nad Wartą” 1961, nr 12, s. 2; – materiały w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego.
Autor: Andrzej Kuśnierczyk
Źródło: https://encyklopedia.czestochowa.pl/hasla/jasnogorska-25-a
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz