ORGANY. Nasza Parafia.

 ORGANY. Nasza Parafia.

W kościele p.w. św. Michała Archanioła są organy piszczałkowe, powietrzne, zbudowane przez warszawską firmę Leopold Blomberg w 1870 r. Początkowo były mniejsze, między przednią ścianą organów, tzw. prospektem, a balustradą chóru było przejście. Na konsekrację organów w 1884 r. dobudowano głosy pedałowe (basowe) i w związku z tym, zaszła koniecz- ność dosunięcia całych organów do balustrady. Organy wyposażone są wyłącznie w piszczałki wargowe, w postaci rur metalowych i kwadratowych drewnianych. Sposób wydobywania z nich dźwięków jest taki sam, jak we flecie prostym, znajdującym się w programie lekcji muzyki szkoły podstawowej.

Piszczałki pogrupowane są w osiem głosów w manuale ręcznym (klawiaturze) i dwa głosy w nożnym (pedale). Klawisze połączone są z wentylami, dopuszczającymi powietrze do piszczałek, systemem dźwigni (traktura mechaniczna), przez co naciskanie klawiszy wymaga znacznej siły, a organy nie posiadają tej ruchliwości, co przy trakturze pneumatycznej czy elektrycznej. Włączanie poszczególnych głosów odbywa się przez wyciągnięcie odpowiedniej zasuwy. Brzmienie organów zależy od kombinacji włączonych głosów. Czasem wymaga tego charakter utworu, a czasem decyduje organista według własnego gustu. Klawiatura ręczna ma rozpiętość czterech oktaw, od najniższego dźwięku C, a nożna dwóch oktaw.

Początkowo powietrze było nadmuchiwane miechem ręcznym, potrzebny był tzw. kalikant. Po elektryfikacji Kamienicy Polskiej, dołożono wentylator z silnikiem elektrycznym. Zestaw ten był dość hałaśliwy. Przerwy w dostawie prądu były częste, milkły również i organy. Takie wyłączenie prądu nastąpiło na przykład w czasie Rezurekcji, gdzie na chórze była również orkiestra dęta i jeden z muzykantów został oddelegowany do kalikowania. Organy zostały odrestaurowane w 2001 r., między innymi wymieniono wentylator z silnikiem na cichobieżny. We wrześniu 2019 r. przeszły czyszczenie, uszczelnienie i strojenie. Fotografię chóru i prospektu organowego Korzenie zamieściły w numerze 94. Metalowe kolumny podpierające chór, tzw. ‚wuntosze’ pochodzą z 1879 r. z fabryki Mijaczów. W książce członków straży ogniowej pod pozycją 66 figuruje organista Bolesław Świderski, który wstąpił do straży w 1910 r., a wybył w 1916.
Autor: Stanisław Bryk
Źródło: Kwartalnik ,,Korzenie” nr112, R.: XXX 1/2020