Aktualności sprzed lat. Pomnik cara.
Dnia 2 marca 1880 roku zebranie gminne w Kamienicy Polskiej poprzedzone zostało nabożeństwem w kościele w intencji monarchy - cara Aleksandra II Romanowa (1818- 1881). Na zebraniu uchwalono zbiórkę pieniędzy na budowę pomnika cara z okazji 25-lecia wstąpienia na tron. Z każdego domu miano zebrać po 10 kopiejek, co dałoby sumę 48 rubli i 90 kopiejek. Kwota ta miała być przekazana do dyspozycji naczelnika powiatu częstochowskiego. Pomnik cara miał stanąć na placu przed Jasną Górą. Car nie doczekał się pomnika w Częstochowie. Zginął w 1881 r. od bomby rzuconej przez Polaka, Ignacego Hryniewieckiego, członka Narodnej Woli. Ciekawy artykuł o dziejach pomnika Aleksandra II w Częstochowie umieścił Juliusz Sętowski w „Almanachu Częstochowy" za 1998 r. Nie wiemy, czy kamieniczanom udało się zebrać i odprowadzić do Częstochowy deklarowaną kwotę. Dzięki podanemu szacunkowi możemy wnioskować, że w gminie znajdowało się wówczas 489 domów.. Pomnik Aleksandra II w Częstochowie – pomnik „Cara-Wyzwoliciela” Aleksandra II Romanowa w Częstochowie, który wzniesiono w 1889 roku na Jasnej Górze w sąsiedztwie zespołu klasztornego Jasna Góra z inicjatywy naczelnika powiatu częstochowskiego Michała Konesynowa.
Budowę pomnika sfinansowano z dobrowolnych, jak i wymuszonych przez władze, składek chłopów, doceniających wagę uwłaszczenia włościan w Królestwie Polskim, które przeprowadzono w 1864 roku na mocy carskiego dekretu. W 1917 roku rzeźba została usunięta.
Koncepcja wzniesienia monumentalnego pomnika Aleksandra II pojawiła się tuż po jego śmierci na skutek zamachu (1881). Nie licząc się z uczuciami religijnymi polskich katolików, jako miejsce budowy pomnika prawosławnego władcy jednego z państw zaborczych wybrano Częstochowę – miejsce stanowiące cel wielotysięcznych pielgrzymek Polaków do obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Monument został wzniesiony według projektu A.M. Opiekuszyna i I. W. Majewskiego. Figura cara została odlana w fabryce Morana w Petersburgu, zaś ozdobny postument przygotowała firma Kuźmina. Wzniesienie monumentu razem z aranżacją otoczenia kosztowało 76.817 rubli.
Gotowy pomnik został odsłonięty 29 kwietnia 1889 roku, w przeddzień urodzin Aleksandra II. Posąg miał nadnaturalne rozmiary – figura władcy mierzyła 3,5 m wysokości. Car został na nim ukazany w płaszczu generalskim i w mundurze. Lewą ręką podtrzymywał swój płaszcz, zaś prawą wskazywał na wyrzeźbiony jako element postumentu arkusz z datą uwłaszczenia chłopów – 2 marca 1864. Nad arkuszem wyrzeźbiono koronę carską, jabłko i szablę. Cokół z szarego i czerwonego granitu, w którym wykuto herby guberni Królestwa Polskiego, wznosił się na wysokość 5,3 m. Na jego przedniej ścianie znajdował się herb Rosji.
Na czterech ścianach pomnika rozmieszczono inskrypcje w języku rosyjskim i polskim. Na przedniej pojawił się napis „Carowi Wyzwolicielowi Aleksandrowi II” po rosyjsku, zaś na tylnej jego tłumaczenie polskie. Ściana lewa zawierała napis rosyjski „Dekret” 2 marca „1864 – niech ten dzień zostanie na wieczną pamięć chłopom Królestwa jako dzień ponownego ich dobrobytu”, zaś prawa jego polski odpowiednik. W dolnej części zawarto tekst „Wybudowany w 1889 przez wiejską społeczność Królestwa Polskiego”. Cokół posągu był dodatkowo podwyższony, prowadziły do niego szerokie na 12 metrów granitowe schody. Obiekt był stale strzeżony przez stróża, dla którego wzniesiono osobne pomieszczenie za monumentem.
Po odsłonięciu pomnika, Konesynow odwołany został ze stanowiska. „Jak się okazało, z «zabezpieczonych» pieniędzy mógł wybudować drugi, ale już prywatny pomnik, podobny w cenie i wielkości do pierwszego”.
W 1904 roku została podjęta nieudana próba wysadzenia pomnika. W 1917 roku Komitet dla uczczenia pamięci Tadeusza Kościuszki powołał specjalną komisję w składzie: Feliks Ebert, Marian Jurkowski i inż. Leon Mańkowski, która zajęła się sprawą demontażu pomnika cara. Ostatecznie zdemontowano go 11 listopada 1917 roku, ustawiając na kamiennej podstawie drewniany posąg Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia. Autorem rzeźby był Józef Baltazar Proszowski, a darczyńcami Firma „Bracia Proszowscy”. Część postumentu z czerwonego granitu została wykorzystana przy wykonaniu balustrad dla kościoła Świętej Rodziny w Częstochowie. https://pl.wikipedia.org/.../Pomnik_Aleksandra_II_w_Cz%C4... http://www.foto.czestochowaonline.pl/pomnik-cara...
Źródło: Kwartalnik ,,Korzenie” nr32, R.: X, 1/2000r
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz