Eksponat tygodnia. Skrzynia posagowa. Zbiory Muzeum Regionalnego w Kamienicy Polskiej. Skrzynie posagowe to jeden z najstarszych typów mebli związanych z kulturą ludową, które popularne były w domach od drugiej połowy XIX do początku XX wieku. Skrzynie stanowiły element obrzędowy związany z zamążpójściem. Głównie w XIX w. skrzynie lub czasami kufry przygotowywane były dla panien na wydaniu. Im bogatszy gospodarz tym bardziej zasobne były skrzynie jego córek. Często młoda mężatka dostawała krowę od ojca a przy przenosinach do męża cała wieś mogła oglądać jej wiano. Zazwyczaj skrzynie posagowe, jedną lub więcej przewożono na wozie, obok ułożone były poduszki, pierzyny i naczynia kuchenne. Same skrzynie, często pięknie malowane i dekorowane, zawierały: ubiory, chusty, święte obrazy, dokumenty z sądu o zapisie, korale, wstążki, sukno i książeczkę do modlitwy. W powieści „Chłopi” Władysława Reymonta znajduje się taki opis: Robili przenosiny Jagusi do męża. Nieco przódzi przeprowadzili tęgą krowę i przewieźli skrzynkę, pierzyny i statki [naczynia kuchenne] różne, jakie w wianie dostawała.
Skrzynie posagowe w zależności od regionu różniły się wyglądem, wielkością oraz dekoracją. W mniej zamożnych rodzinach panny dostawały skrzynię po babci, rzadziej od matki, która w skrzyni trzymała jeszcze swoje przedmioty. Skrzynia, wniesiona do domu męża, stawiana była w izbie na widocznym miejscu koło łóżka lub przed oknem. Czasami była w izbie jedynym malowanym przedmiotem. Mniej więcej pod koniec pierwszej połowy XX wieku skrzynia zaczęła tracić swoje znaczenie; nie była już częścią wiana panny młodej, przestała być jedynym miejscem przechowywania odzieży odświętnej. Skrzynia została zastąpiona szafą i przestała zajmować eksponowane miejsce w izbie. Po wojnie skrzynie w gospodarstwie miały różnorodne zastosowanie. Robiono z nich paki na zboże, ziemniaki, węgiel. Warto przy tej okazji podkreślić, że każda stara skrzynia posiada swoją historię nierozerwalnie związaną z jej właścicielami. Czasami przekazywana z pokolenia na pokolenia staje się nośnikiem opowieści rodzinnych. Na wiekach skrzyń często widoczne są napisy, robione przez kolejnych właścicieli.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz