Bałabanow Leon Lew (1872–1932),

 Bałabanow Leon Lew (1872–1932), lekarz stomatolog, finansista, dyrektor i naczelnik Kolei Herby-Kielce, muzyk, nauczyciel, społecznik. Ur. 11 XI 1872 w Chersoniu (Ukraina), był synem Michała i Betli z Biegunów.

Bałabanow ukończył w Warszawie szkołę lekarsko-dentystyczną dr. Szymańskiego, a także konserwatorium muzyczne. Studia medyczne kontynuował na Uniwersytecie Berlińskim, w tym okresie publikował artykuły z dziedziny bakteriologii na łamach niemieckich pism medycznych. Ukończył studia i otrzymał dyplom lekarza medycyny. W 1901 zamieszkał w Częstochowie, został dyrektorem wydz. finansowego budowanej Drogi Żelaznej Herby-Kielce, był jednym z głównych akcjonariuszy tejże kolei. Po jej uruchomieniu zajmował stanowisko naczelnika służby materialnej. W czasie I wojny światowej był członkiem komisji (deputacji) żywnościowej Rady Miejskiej (RM) w Częstochowie. W latach 20. z ramienia miasta był kontrolerem finansowym prac prowadzonych przy zakładaniu sieci kanalizacyjno-wodociągowej przez Towarzystwo Ulen and Company. W 1927 został powołany do specjalnej komisji badającej prace prowadzone przez to Towarzystwo; był najaktywniejszym członkiem tejże komisji. Z ramienia Magistratu powołany był do komisji wyborczych podczas wyborów do RM. Bałabanow był utalentowany muzycznie, w latach 20. i początkach lat 30. prowadził zajęcia z gry na skrzypcach i fortepianie w → Szkole Muzycznej Ludwika Wawrzynowicza w Częstochowie, udzielał też nieodpłatnie lekcji muzyki. Występował na koncertach charytatywnych. Był czołowym graczem częstochowskiego Klubu Szachistów. Udzielał się społecznie, niosąc pomoc potrzebującym; należał do → Towarzystwa Dobroczynności dla Żydów (TDdŻ); wspomagał Szpital TDdŻ (w 1913 złożył 1500 rubli na ten cel, z tego 800 rubli na aptekę szpitalną). W 1914–15, gdy zarząd Kolei Herby-Częstochowa przeniósł się z Częstochowy do Petersburga, Bałabanow z własnych funduszy utrzymywał kilkanaście rodzin kolejarskich. Jak podaje „Słowo Częstochowskie” (1932, nr 86), „Wspierał swych dobrych oraz przygodnych znajomych [...]. Jego filantropia nie była jawna [...]. Udzielał ludziom różnych zapomóg”. W tym okresie wspierał datkami → Schronisko im. św. Antoniego. W 1920 należał do Tymczasowego Komitetu Obywatelskiego, powołanego w celu zapobieżenia klęsce głodu w Częstochowie. Doktor → Stanisław Nowak tak charakteryzował Bałabanowa: „[był to] człowiek bardzo inteligentny, kulturalny, wszechstronnie utalentowany, bardzo dobry finansista, znakomity pianista, dyrygent orkiestry operetkowej, dobry dentysta i histolog [...], był znany w całej Częstochowie z niepowstrzymanego gadulstwa, okraszonego wielkim dowcipem”. W 1915 za odważne i publiczne wyrażanie swoich sądów politycznych został aresztowany przez władze niemieckie. Dzięki wstawiennictwu → Ignacego Bernecka (ówczesnego zastępcy burmistrza Częstochowy) wkrótce go zwolniono. Należał do najbardziej znanych osób w Częstochowie; w 1924 znalazł się wśród laureatów plebiscytu „Nowin Częstochowskich” na najpopularniejsze osoby w mieście. W 1932 jako przedstawiciel akcjonariuszy Kolei Herby – Kielce prowadził rozmowy ze skarbem państwa o wykupie kolei. Mieszkał przy ul. Jasnogórskiej 32. Zm. 12 IV 1932 w Częstochowie, pochowany został na miejscowym cmentarzu żydowskim.

W małżeństwie z Agrypiną z Azierskich (1880–) miał syna Pawła (?).

Benjamin Orenstein, Churban Czenstochow [Zagłada Częstochowy], Monachium 1948, s. 29; Droga Żelazna Warszawsko-Wiedeńska. 150 lat tradycji kolejnictwa w regionie częstochowskim, Częstochowa – Katowice 1998, s. 64 (dot. ojca); Wanda Malko, Życie muzyczne Częstochowy w latach 1918–1939, Częstochowa 2008, s. 124, 179, 241; – Stanisław Nowak, Samorząd m. Częstochowy w latach 1916–1931. Z moich wspomnień, cz. III, Częstochowa 1994, s. 189, 190, 191, 205, 227; – „Express Częstochowski” 1930, nr 2, s. 2; „Goniec Częstochowski” 1915 (24 II), s. 2, 1918, nr 88, s. 2; „Nowiny Częstochowskie” 1924, nr 232, s. 4; „Słowo Częstochowskie” 1932, nr 86, s. 1, 3 (wspomnienie), nr 87, s. 3 (nekrolog); – Handlowiec. Kalendarz dla spraw handlu i przemysłu m. Częstochowy na 1914 r., [Częstochowa 1914?]. s. 191; Sprawozdanie Towarzystwa Dobroczynności dla Żydów w Częstochowie za rok 1913, Częstochowa 1914, s. 3, 21; – Archiwum Państwowe w Częstochowie, Magistrat Częstochowy 5503; Urząd Stanu Cywilnego w Częstochowie, akt zgonu (L. Bałabanowa), nr 103/1932; – materiały (wypisy z ksiąg meldunkowych) w zbiorach Ośrodka Dokumentacji Dziejów Częstochowy Muzeum Częstochowskiego.

Autor: Juliusz Sętowski
Źródło: https://encyklopedia.czestochowa.pl/hasla/balabanow-leon-lew