Kamieniczanie w księgach metrykalnych Łodzi.

 Kamieniczanie w księgach metrykalnych Łodzi.

Zjawisko XIX-wiecznej migracji kamieniczan do Łodzi było w Korzeniach wielokrotnie sygnalizowane. W artykule Związki Kamienicy Polskiej z Łodzią nr 26 (s.1-2) zaprezentowane zostały imiona i nazwiska czeladników tkackich z Kamienicy Polskiej, odnotowanych w księdze meldunkowej Łodzi w latach 1827-1828 oraz 1840-1845. W tejże księdze znajdowały się także imiona i nazwiska kamieniczanek, które najmowały się na służbę lub były wyrobnicami. W nr 29 Korzeni wymienieni są mieszkańcy wsi, którzy wyprowadzili się do Łodzi w latach 1876 -1890. O tej fali migracji pisała Barbara Kaczkowska w artykule Migracje i emigracje, w nr. 33/ (2/2000). Lakoniczne adnotacje „wyjechali do Łodzi" dość często pojawiają się w księgach ludności Kamienicy Polskiej, dobrze widać ów exodus do łódzkiej ziemi obiecanej w tablicach genealogicznych zamieszczonych w aneksie dysertacji „Więzi kulturowe Kamienicy Polskiej" (Katowice 2000). Szukanie śladów zakorzenienia kamieniczan w Łodzi wymagało przed laty żmudnych kwerend archiwalnych, dziś uchwycenie powiązań rodzinnych jest bardzo łatwe i przyjemne, a to dzięki indeksacjom (i skanom) Polskiego Towarzystwa Genealogicznego obejmującym łódzkie metryki.

Korzystać można ponadto z funkcjonującego w sieci „Projektu Huta Stara—Kamienica Polska" (Piotra Gerascha) oraz z internetowej strony „Moje galerie — Kamienica Polska" (Witolda Strąka). Najwięcej kamieniczan odnaleźć można w metrykach parafii św. Krzyża oraz parafii Najświętszej Maryi Panny, zwrot „urodzony/urodzona w Kamienicy Polskiej" nie należy w nich do rzadkości. Na długiej liście kamieniczan, którzy szukali w Łodzi lepszych dla siebie perspektyw znaleźli się m.in. Bacdorfowie, Idzi i Jan Bamertowie, bracia (synowie Piotra i Marianny ze Szwarców), Jan Bezdzik, Jan Józef Bielobradek, Ludwik Cange (w Łodzi od 1886), Cianciarowie, bardzo licznie reprezentowani — m.in. Aleksander Antoni Cianciara (z żoną i Franciszka z Sitków), Fryderyk/ Frydrych Cianciara (syn Franciszka i Franciszki z Stanikowskich) z żoną Rozalią z Jungów, Ignacy Cianciara (syn Frydrycha), który ożenił się w 1887 r. Łodzi z Zofią z Brychtów (córką Kazimierza i Marii z Suchodolskich); często w aktach ślubów pojawiają się Cianciarówny, np. Aniela Cianciara wyszła za Alojzego Hoffmana, Adamina (córka Aleksandra i Franciszki z Sitków) wyszła za Mak-symiliana Bąkiewicza. Kolejni łodzianie z kamienickim jednemu z synów nadali imiona Gerwazy Protazy (zmarł mając zaledwie 5 miesięcy). Aleksander Jan Jung, tkacz, syn Fryderyka i Franciszki z Szustów (wziął za Żonę Rozalię Lamert mieszkankę osady Bałuty. W Łodzi zamieszkał Jan Karfiat, Franciszek Adam Kaszper (z żoną Florentyną z Hartwichów) potomek Józefa Kaszpra i Marianny z Jakmanów, Jan Krejczy. Pewnym zaskoczeniem jest fakt, że w Łodzi w XIX w. spotykamy Maksymiliana Kidawę, tkacza rodem z Cynkowa (w parafii Koziegłowy), syna Józefa i Ludwiki z Hollich, a także Sebastiana Kidawę, także z Cynkowa, robotnika, syna Kacpra i Agaty Najder. Być może poszli śladem tkaczy z Kamienicy. Oto urodzona w Kamienicy Polskiej Monika Kidawa, córka Aleksandra Kidawy i Józefy z Krachulców, wzięła w 1902 r. w Łodzi ślub ze Stanisławem Tomaszewskim. to Cohornowie — synowie Józefa i Franciszki (ze Smolińskich), Florian Coner, Cymerowie — sy-nowie Konstantego Cymera i Leokadii z Gallów, Władysław i Antoni, Denkowie, Franciszek Denke (zm. w Łodzi w 1852) i jego syn Franciszek (w Łodzi od 1849), Józef Fidler, Benedykt Hartman (w Łodzi od 1890), Jan Hejzral, Ferdynand Hohaus, Alojzy Hoffman, Antoni Hornik (tkacz) i Waleria Faustyn z Najmanów (ur. w Rzgowie) którzy Lodermenszami zostali ponadto Józef Klinger, tkacz (ur. 1855 w Kamienicy Polskiej) ożeniony z Albiną z Lassów, Teofil Krzechki, Konstanty Lachnik, Józef Lachnik, Rajmund Lass, Jan Lass, Józef Morawiec (z żoną Barbarą z Szkodów), Aleksander Nutz, Józef Nutz, Ludwik Piltz (un 1853) syn Franciszka i Rozalii z Fajtyngrów (z żoną Anną z Myślinów z Huty Starej A), Wojciech Prinke (od 1892 w Łodzi, tam rok później zmarł), Antoni Slajchert i Marianna z Nutzów. Kamieniczanka Franciszka Stejskal znalazła w Łodzi meża — Wincentego Bacdorfa. W Łodzi odnotowani są także: Marceli Szkoda i Józef Szkoda (ewangelicy), Franciszek Wimmer i Maksymilian Wizenthal (przyjechał do Łodzi w 1852). O każdej z wymienionych wyżej osób można znaleźć dodatkowe informacje w łódzkich aktach. Trudno jednak z odłamków informacji genealogicznych utkać opowieść o losach łodzian z kamienickim rodowodem. (ak)
Źródło: Kwartalnik ,,Korzenie” nr118, R.: XXXI, 3/2021r