KAMIENICCY ŻYDZI PRZED 1939r

 KAMIENICCY ŻYDZI PRZED 1939r

• W latach dwudziestych i trzydziestych XX w. żyły w Kamienicy cztery rodziny żydowskie. Były to dwie rodziny Merynów, rodzina Goldszteinów i Sabatowscy. Merynowie pojawili się w Kamienicy Polskiej na początku tego wieku. Aron Meryn ożenił się z Żydówką -wdową Krentzbergową. Prowadził z nią pozostawioną przez Krentzberga małą fabryczkę płócienniczą. Fabryczka zarządzana przez Arona zaczęła upadać i po pewnym czasie nie
  przejawiała już żadnej działalności. Posiadłość po Krentzbergach znajduje się na posesji w pobliżu domu Bielobradka, na której do dziś stoi drewniany dom mieszkalny i w podwórku budynek fabryczki.

Dom rodziny Krentzbergów i Merynów okres okupacji.

Stan obecny

Kamienica Bielobradków ,dawna Apteka.

1. Inaczej potoczyły się losy bratanków Arona - Leona i Joska Merynów.
   Bracia wspólnie rozwinęli przedsiębiorstwo tkackie. Stali się bogatymi kupcami - składnikami. Wielu tkaczy-chałupników znalazło u nich pracę. Merynowie dawali chałupnikom przędzę bawełnianą. Po przerobieniu jej na ręcznych krosnach, tkacze dostarczali gotowe "sztuki" (tak nazywano zwój 34 m płócienka bawełnianego) do magazynów braci Żydów. Marne to były grosze, ciężko zapracowane przez
   chałupników-rękodzielników. Za to Merynowie powiększali swój majątek. Niejeden chałupnik patrzył z zawiścią na panią Merynową, która konnym pojazdem wyjeżdżała ze swymi dziećmi na spacer przez wieś. Obecnie w domu po Merynach mieści się Szkoła Podstawowa Nr 1.

Foto Źródło;,,Powrót z daleka" autor.Bronisław Najnigier ,wyd.Ludowa Spółdzielnia Wydawnnicza, 1973r

Budynek szkoły podstawowej nr 1 im. Marii Konopnickiej .Stan obecny

• Trzecią rodziną żydowską była rodzina Henryka Goldszteina. Był on właścicielem sklepu mieszanego (bo tak się wówczas mówiło) Sklep był bardzo dobrze zaopatrzony. Można tam było kupić wszystko, począwszy od artykułów spożywczych, sprzęt rolniczy, po materiały tekstylne i obuwie. Można było kupować u niego na kredyt. Żona Henryka sprzedawała w nim, a on sam zaopatrywał sklep, przywożąc towar konną furmanką z
  hurtowni w Częstochowie. Pracowali sami nie zatrudniając nikogo. Pomnażali swój dobytek własną pracą. Posiadłość po Goldszteinach przejęła Gminna Spółdzielnia. Mieści się tam teraz sklep Nr 1 i sklep tekstylny.

Sklep Nr 1 i sklep tekstylny.Stan czerwiec 1959r

Sklep Nr 1 i sklep tekstylny.Stan obecny

• Czwartą rodziną Żydów w Kamienicy Polskiej byli Sabatowscy. Sabatowski był krawcem. Prowadził warsztat krawiecki wraz ze swymi dwiema dorosłymi córkami. Byli oni najbiedniejszą rodziną żydowską w naszej wsi. Nie mieli własnego domu. Wynajmowali mieszkanie w domu należącym obecnie do rodziny p. Kidawów.

Po lewej budynek rodziny p.Kidawów wygląd z 1942r.W okresie okupacji Gasthaus (gościnny dom ,knajpa ).

Stan obecny.

• Żydzi mieszkający w Kamienicy, z wyglądu zewnętrznego nie przypominali prawdziwych Żydów. Nie nosili czarnego chałata, ani jarmułki na głowie, ani długich kręconych pejsów. Ubierali się jak przeciętni Polacy. "Nasi" Żydzi podzielili los milionów ich rodaków. Na
  początku II wojny światowej zostali wywiezieni całymi rodzinami do getta. Czasami widziało się przechodzącego przez wieś Żyda. Byli to obnośni handlarze drobnej konfekcji. Postrzegano ich jako zatwardziałych przedstawicieli swego rodu. Ich mowa i sposób ubierania się były typowo żydowskie. Przyjeżdżali także do Kamienicy Polskiej Żydzi z Błeszna koło Częstochowy. Kupowali oni od gospodarzy świnie i cielęta do uboju.
  Jak oni umieli dobijać targu. Nikt inny, oprócz Żyda, tak nie potrafił. Żyd z Poraja nazwiskiem Bulwik przywoził do wsi pieczywo. Jechał przez Kamienicę furmanką w półkoszkach i przystawając co kawałek, sprzedawał gospodyniom pyszne bułki i dorodne chleby. W Kamienicy Polskiej było również kilka rodzin pochodzenia żydowskiego.
  Ich przodkowie przyjęli wiarę katolicką. Jedną z takich rodzin była rodzina Szwymerów. Obecnie nikt z tej rodziny nie zamieszkuje w Kamienicy.
  Źródło: Archiwum Fundacji Shalom, sygn. III/1997/169, Klaudia
  Nuszczyńska, "Historia i kultura Żydów polskich". Strona:www.sztetl.org.pl
  Foto:Archiwum Kwartalnika ,,Korzenie" ,Zbiory Muzeum Regionalnego w Kamienicy Polskiej