Kamienica Polska i okolice. Dawniej i dziś: SPRAWOZDANIE OPISOWE Z DZIAŁALNOŚCI GMINY KAMIENICA POLSKA. 1930r.

SPRAWOZDANIE OPISOWE Z DZIAŁALNOŚCI GMINY KAMIENICA POLSKA. 1930r.
 
 A. Dane ogólne:                                                                                                                     
 1. Kamienica Polska powstała na gruntach dworskich wykupionych [dopisek ołówkiem: 19.3] w 1818 przez osiedleńców pochodzących z Czech a częściowo z Górnego Śląska [dopisek ołówkiem: przed notariuszem częstochowskim Józefem Leśniewskim]. Do wykupienia Kamienicy Polskiej przyczynił się znacznie car rosyjski dając osiedleńcom bezzwrotną pożyczkę. Wykupione grunta w kilka lat później podzielono na tzw. huby po 10 mg. ziemi i 5 mg. lasu i w ten sposób utworzono kolonię Kamienica Polska z Urzędem Wójtowskim. W roku 1870 władze rosyjskie postanowiły połączyć gminy Bargły i Kamienica Polska w jedną siedzibę. 

Wójt gminy Kamienica Polska Franciszek Kuśnierczyk z rodziną - córkami, zięciami i synami. Zdjęcie wykonane w zakładzie fotograficznym Wesołowskiego w Częstochowie. Początek XX w. Kopia zdjęcia z albumu p.Barbary Kaczkowskiej. Udostępnił p.Andrzej Kuśnierczyk.
 
Odbyło się w tej sprawie kilka zebrań, na których większością głosów zebrani wypowiedzieli się za likwidacją gminy Bargły, co też w roku 1876 zostało dokonane i utworzyła się Kamienica Polska Gminą z miejscowości Kamienica Polska, Bargły, Poczesna, Borek,Osiny, Wanaty, Zawada, Dębowiec, Adamów, Młynek, Michałów, Klepaczka i Lasów państwowych z siedzibą Urzędu Gminy Kamienica Polska. W roku 1882 utworzono w Kamienicy Polskiej Sąd gminny VII Okręgu z przydzieleniem gmin miejscowej, Huta Stara, Dźbowa i Rększowic. W drugiej połowie 1919 r. zebranie gminne, w którym udział brali mieszkańcy wsi Bargły, Poczesna, Wanaty i Zawisna, większością głosów postanowiło przenieść Urząd gminy Kamienica Polska do Poczesnej, co też niezwłocznie za zezwoleniem Wydziału Powiatowego w Częstochowie uczyniono. Ludność Kamienicy Polskiej nie zgadzając się na przeniesienie Urzędu do Poczesnej postanowiła zupełnie oddzielić się i wskutek starań poczynionych przez posła ks. Z. Sędzimira najpierw rozporządzeniem 11/VI 1921 r. Wydziału Powiatowego wyodrębniono Kamienicę Polską pod względem budżetowym, a następnie rozporządzeniem Województwa Kieleckiego z dn. 9 II 1922 zezwolono na przeniesienie Urzędu gminy do Kamienicy Polskiej i utworzenie gminy Poczesna na skutek czego na wójta gminy Kamienica Polska powołano byłego sołtysa, a dotychczasową Radę wiejską mianowano Radą gminną. Na mocy rozp. Ministra Spraw.Wewn. ogłoszonego w Dzienniku Ust. RP Nr 24 poz.149 za 1923 r. z dniem 24 lutego 1923 gmina Kamienica Polska została podzielona na gminę Poczesna i Kamienica Polska z przydziałem do tej ostatniej wsi Osiny, Wanaty, Zawada, fabr. Klepaczka i Kamienica Polska.                                                                                      
 2. Ogólna liczba ludności gminy 4235, w tym narodowości polskiej 4213, resztę obcokrajowców.                                                                                                                                          
3. Ogólny obszar ziemi 2176,24 ha w tym 1780.24 ha ziemi ornej, pozostałe 396 ha pastwiska, błota, lasy, nieużytki.                                                                                                             
  4. Gmina pod względem gospodarczym stoi słabo, ziemia iłowa, w większości piaski i torfowiska, ludność nie mogąc się utrzymać z rolnictwa pracuje w kopalniach rudy, zakładach przemysłowych i trudni się tkactwem. Ogólne obciążenie podatkami z 1 ha 20.92 zł z 1 głowy 8.77 zł. Sejmikowe 4.23 z ha z 1 głowy 1.55,5 z ka Gm. 6.57 z ha z 1 gł. 2.77.                                 
 B. Administracja                                                                                                                         
Skład I rady był następujący: Wójt gminy Antoni Klar, członkowie Rady gm. ks. Zygmunt Sędzimir proboszcz, Bronisław Bielobradek aptekarz, Kazimierz Giedryk doktór medycyny, Władysław Górniak kowal, Jan Ogonek dozorca kopalni, Józef Kuśnierczyk rolnik, Nikodem Klar rolnik-stolarz, Władysław Węgrzyn rolnik, Jan Sosnowski rolnik, Franciszek Oleksik rolnik, Jacek Dróżdż dozorca kopalni i Franciszek Czerny rolnik,  Sekretarz gminy Eugeniusz Wolski.                                                                                                                               
  Skład II Rady: Wójt gminy Antoni Klar, Członkowie Rady: ks. Zygmunt Sędzimir proboszcz, Bronisław Bielobradek aptekarz, Dr Kazimierz Giedryk, Stanisław Błaszczyk rolnik, Jan Cianciara rolnik-przemysł., Walery Cianciara przemysłowiec, Franciszek Sitek rolnik, Józef Grzyb rolnik, Roman Gall tkacz, Zygmunt Ficenes rolnik -kowal, Józef Brzozowski rolnik-maszynista i Ludwik Cianciara – rolnik. Sekretarz gminy Eugeniusz Wolski do 15 czerwca 1929, a od tego do obecnego czasu Szostek Czesław. Pomocnikiem sekretarza gminy od 15 III 1928 r. do obecnego czasu Szczerkowski Wacław. Urząd gminy mieści się w budynku własnym starym                                                                                                        C. Przedsiębiorstwa: Własnych przedsiębiorstw gmina nie prowadzi.                                           D. Drogi i place publiczne                                                                                                                  
            
Tableau ofiarowane kierownikowi budowy drogi klinkierowej na odcinku Kamienicy Polskiej (Romanów) przez pracowników dn 20 lipca 1937r.Udostępnił p.Andrzej Kuśnierczyk.
 
1. Droga gminna ciągnąca się od szosy państwowej tak zwana droga nr 1 idąca przez wieś Kamienica Polska przestrzeni 3 km 760 m bież. Wybudowana w latach 1923,4,5 i 6 z 4 przepustami betonowymi po 1 m światła i mostkiem betonowym 2 m światła                             
2. Droga ciągnąca się od drogi państwowej do stacji kolejowej Poraj przestrzeni 6 km 475 m wybudowana w 1926,1927 i 1928 r. Na drodze wymienionej w poz. 2 zbudowano w roku 1925 1 most drewniany 28 m światła na rzece Warcie i 3 przepusty betonowe po 1 m światła.                                                                                                                                                          
 3. Drogi nie zadrzewione                                                                                                                
 4. Placów, przebrukowanych ulic i chodników nie ma                                                                           5. Innych dróg gruntowych nie ma                                                                                              
   E. Oświata                                                                                                                               
   
Budynek siedmioklasowej Publicznej Szkoły Powszechnej im M. Konopnickiej okres przedwojenny.(Połowa lat 20 -tych ubiegłego wieku.)
 
Budynków szkolnych gmina nie budowała. Utrzymuje 2 szkoły jedna 7-oddziałowa, 2 2-oddziałowa 3 przedszkola mieszczą się w domach wynajętych, założone są jedno przed wojna światową, II w 1920, III w 1924.                                                                                                                F. Rolnictwo                                                                                                                                 
   
Sklep Spółdzielczego Stowarzyszenia Spożywców,,Pomoc"(dawny sklep ,,Żelazny").Przed wejściem p.J.Cianciara .Początek lata 30-tych.Z albumu p.Barbary Kaczkowskiej (z domu Kuśnierczyk)
 
Gminna Kasa Poż. Oszcz. założona w dniu 18 kwietnia 1926 r. z kapitałem zakładowym 2 tysiące złotych, w roku 1928 podwyższono na 3 tysiące zł. Kasa wywiązywałaby się ze swego zadania uzyskawszy większy kredyt na dłuższy termin. Stan kasy: na dz.1 marca Kasa 16.35, na pożyczkach 37.990.91, odsetki 552,23, wkładek 11345.28 koszty admin. 25 zł kapitał zakładowy 3444.45 kapitał zasobowy 625.36. Wierzyciele 20371.23. Zyski za 1929 r. 1693.71 w roku 1929 założono spółkę maszynową we wsi Zawada. Niezależnie Kasy gminnej istnieje Kasa „Stefczyka”założona za czasów zaborczych.                                                                                                                                                G. Kultura i sztuka:                                                                                                                        
 
Zdjęcie z obchodów 10-lecia S.M.P w Kamienicy Polskiej.W tle budynek OSP na Szwamberku.Początek lat 30-tych.Z albumu p.Urszuli Płonka (zd. Kapuścińska)
 
 Przez Straż Ogniową w Kamienicy Polskiej wybudowano dom ludowy z pustaków i cegły kryty blachą. Budynek jeszcze całkowicie nie wykończony, koszt budowy około 25.000 zł. Do budowy użyta gotówka Straży i pożyczka z Banku Rolnego w kwocie 10.000 zł.                                               H. Zdrowotność                                                                                                                                      
 1. Studni żadnych nie budowano. 2. We wsi Kamienica Polska znajduje się łaźnia nabyta kosztem państwa I. Opieka społeczna 1. Zakładów opiekuńczych gmina nie ma                         
 J. Bezpieczeństwo publiczne:                                                                                                    
1.W gminie założono 2 straże: jedna w Kamienicy Polskiej 62 członków czynnych, we wsi Osiny 26 członków czynnych 2. Zarząd gminy współdziała i daje pomoc Strażom przez rok rocznie subsydiowanie z sum gminnych. Kamienica Polska, dnia 10 III 1930 Sekretarz Szostek .                               ---------------------------------------------------------------------------------------------------------Przedrukowując tekst dokumentu zmodernizowano w kilku miejscach pisownię, zamiast „w tem” – „w tym”, w skrótach: km – zamiast klm. oraz m – zamiast mtr. Zrezygnowano z łącznika w pisowni nazwy wsi. Dziękujemy Jackowi Tomczykowi z Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej za udostępnienie materiału.                                                                                          Źródło:  BIULETYN KONGREGACJI GENEALOGICZNEJ ..KORZENIE”  NR 100,  R.: XXVII 1/2017 str. 24. Opracował p. Andrzej Kuśnierczyk.