CZĘŚĆ 6. LEKSYKON HISTORYCZNY (HASŁA)
M- Mąkosza, ks. Stefan Mizera
N- Nauczyciele
O- Ojcowie założyciele, Opusta, Orkiestra, Osiny, Olszewski 
M
Pedagog, kompozytor, chórmistrz, organista, badacz kultury. Zebrał około dwóch tysięcy melodii i pieśni ludowych, wśród nich m.in. pieśń tkaczy z Kamienicy Polskiej zaczynąjącą się od słów „cikata-likata”. Wraz z uczniami Gimnazjum im.Henryka Sienkiewicza przyjeżdżał do Kamienicy Polskiej. Interesował się działalnością miejscowej orkiestry. Kierował nagraniem audycji muzycznej dla Polskiego Radia w Katowicach, w której Konstanty Ćwierk prezentował chałupnictwo tkackie. Planował zamieszkać na stałe w Kamienicy Polskiej, bardzo często przyjeżdżał tu „na letnisko” warz z dziećmi i wnukami.
Ks. Stefan Mizera zm.2002 r.
Był duszpastrzem w latach 1972 -1985. Obok studiów teologicznych posiadał także wykształcenie historyczne - uzyskał doktorat w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Był miłośnikiem sztuki, wytrawnym badaczem regionalnym; obok artykułów naukowych pisał także wiersze. Byl kapelanem kombatantów Armii Krajowej Posługę tę wykonywał sumiennie. Przyjaźnił się z ks. prof. Józefem Tischnerem.
Był współpracownikiem i orędownikiem kwartalnika „Korzenie”.
W czasie jego proboszczowania odnowiono mury kościoła, założono boazerię i zakupiono nowe ławki. Udzielał korepetycji młodzieży po lekcjach religii w salce katechetycznej.
N
Nauczyciele
Wieś miała do nich wyjątkowe szczęście. Zarówno w okresie międzywojennym, jak i po wojnie nie brakowalo świetnych pedagogów. Lista jest bardzo długa, z konieczności wyliczyć można nazwiska tylko tych , którzy najbardziej zapisali się w pamięci mieszkańców: Wojciech Bielecki, Ryszard Czekalski, Lucyna z Millerów Czekalska 1v.Zawadzka, Lidia Zawadzka, Józef Palimąka, Antoni Pilc, Eugeniusz Krajewski, Irena Krawczyk, Bronislawa
z Leszczyńskich Fazanowa, Wacława z Mesjaszów Kieratowa, Stanisław Kierat, Natalia
z Najnigierów Sklarczykowa, Jan Sklarczyk, Eugenia Fazan, Zofia z Polaczków Michalczykowa, Irena Komarowa, Józef Norman, Zygmunt Mrożek.
O
Ojcowie założyciele
Nazwiska założyciela kuźnicy o nazwie Kamienica nie znamy. W powstaniu wsi mieli niewątpliwie swój udział Błeszyńscy. Na miano ojców założycieli kolonii tkackiej zasługują okupnicy wymienieni w akcie kupna-sprzedaży z 1818 roku. Lista obejmuje 56 nazwisk.
Opusta
Spiętrzenie wodne (w literackiej polszczyźnie zwane upustem ), dzięki któremu zaopatrywano w wodę basen kąpielowy. Miejsce zabaw, spacerów, romantycznych spotkań. O atrakcyjności tego miejsca decydował charakterystyczny szum spadającej kaskadą wody. Amatorzy wędkowania liczyli na złowienie tu dorodnego szczupaka.
Orkiestra
Etnograf Michał Federowski, który odwiedził Koziegłowy pod koniec lat 70. XIX w.,
w wydanej w Bibliotece Wisły w 1888 r. książce „Lud okolic Żarek, Siewierza i Pilicy” napisał, iż konduktowi pogrzebowemu w Kamienicy Polskiej towarzyszy orkiestra dęta. Wiadomo, że od 1905 r. istniała w Kamienicy Polskiej orkiestra górnicza. Kierowali nią w kolejności Antoni Nowotny, Józef Hoffman, Piotr Kalinowski i Antoni Jabłoński. Współpracował z orkiestrą nauczyciel muzyki z Częstochowy Edward Mąkosza.
W 1925 r. zarząd kopalni B.Hantke przekazał instrumenty miejscowej straży pożarnej. Przez całą okupację instrumenty muzyczne były pieczołowicie przechowywane, o co zadbał Wiktor Paruzel. Orkiestra wznowiła działalność tuż po zakończeniu wojny i trudno było bez niej wyobrazić sobie wszelkich uroczystości kościelnych i państwowych, capstrzyków, pożegnań zmarłych kamieniczan. Reaktywowaną po wojnie orkiestrę prowadzili: Józef Żak (nazywany przez członków orkiestry „Kryczka”), niezwykle ceniony przez członków zespołu za profesjonalizm , Józef i Lucjan Karłowscy, Lucjan Mader, Kazimierz Kisiel, Jan Haczyk (przez 22 lata!). Po nim przejął batutę Grzegorz Ciejpa, który odnowił instrumenty. Obecnie kieruje Tadeusz Nowak. Długoletnimi orkiestrantami byli: Stanisław Blachnicki, Bonifacy Dojwa, Walenty Godzina, Władysław Górniak, Ryszard Gosiński, Mieczysław Kalinowski, Jan Kępa, Jan Kidawa, Wirginiusz Kidawa, Eugeniusz Klar i Stefan Klar, Zygmunt Kleszcz, Kazimierz Krzechki, Stanisław Kuśnierczyk, Józef Mader, Bolesław Nemsz, Dominik Pełka, Zdzisław Ratman, Jan Ryczek , Kazimierz Sołtysik, Jozef Wagner, Antoni Wałaszek i Augustyn Zajbert.
Osiny
Najpierw istniała kuźnica zwaną Osińską lub Chybakowską. Znajdowała się na terenie starostwa olsztyńskiego i najpewniej na potrzeby zamku produkowała żelazo. Jej macierzystą parafią były Zrębice. Mieszkańcy Osin do chwili erygowania parafii Poczesna,
a więc do 1606 r. modlili się w drewnianym kościółku św. Idziego. Kuźnica była w rękach Błeszyńskich, Jarochowskich, Korycińskich i Gosławskich. Działała tu również drutarnia
i blacharnia. Miała dwa koła kuźnicze od których płacono podatek. Należała do jednych
z największych w byłym powiecie lelowskim. Walenty Roździeński w swym dziele Officina ferraria z 1612 r. zalicza kuznicę Osiny do „najprzedniejszych”. Niemal całkowite wycięcie pobliskich lasów spowodowało upadek zakładu. We wsi znajdował się dwór, w którym mieszkała szlachecka rodzina Doruchowskich. Przedstawicieli tej rodziny notują księgi parafii Poczesna z XVIII w.
Późniejsze losy wsi wiążą się z kopalnictwem rud żelaza. Działały tu kopalnie głębinowe „Teodor”
I i II oraz „Dębowiec”. Dyrekcji KRŻ „Osiny” podlegało 17 kopalń. W 1985 r. KRŻ „Osiny” przemianowano na Przedsiebiorstwo Budowy Maszyn. W pobliskim Poraju znajdował się wydział
W-8 produkujący m.in. cylindry hamulcowe dla kolei.
Nazwa wsi uwieczniona została w popularnym w latach 70. i 80. „Osinobusie”, samochodzie budowanym w Nowej Wsi na podwoziu sprowadzanych z fabryki w Starachowicach ciężarówek marki „Star:” Tuż za Osinami przez wiele lat dymiły piece prażalne uzdatniające rudę żelaza, zwane popularnie „prażakami”. Dziś nie ma po nich nawet śladu, a po kopalniach „Teodor”, „Dębowiec” i „Nowa Wieś” pozostały jedynie porośnięte drzewami hałdy. Źródło: Barbara Kaczkowska, Andrzej Kuśnierczyk, Leksykon historyczny. [w]} "Gmina Kamienica Polska. Informator". (red. I.Lisek, S.Sitek, M.Sitek), Kamienica Polska [b.r.w.]
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz