KOOPERATYWY. ŚCIEŻKI PAMIĘCI.

 KOOPERATYWY. ŚCIEŻKI PAMIĘCI.

Maria Szniako prowadziła sklep z artykułami kolonialnymi Towarzystwa Hantke w Kamienicy Polskiej. Działalność zarejestrowała 15 VI 1917 r. w Częstochowie pod adresem ul. Teatralna 58/60, z adnotacją: mieszka w Kamienicy Polskiej „w kopalni Hantke". Wyciąg z rejestru odebrał w styczniu 1920 r. Adam Szniako. Pora ruszyć na genealogiczno-historyczne łowy. Wykreślenie firmy z rejestru nastąpiło w wyniku postanowienia Sądu Okręgowego w Częstochowie. Biuro adresowe w Częstochowie udzieliło komornikowi sądowemu informacji, iż Maria Szniako nie była zameldowana w Częstochowie. Od roku 1934 prowadząca sklep nie zgłaszała bilansu. Adam Szniako. Chodzi niewątpliwie o członka Stowarzyszenia Spożywców „Pomoc" w Kamienicy Polskiej, którego wspomina w swej broszurce Kazimierz Giedryk. Szniako (niewymieniony z imienia) prowadził sklep spożywczy w Częstochowie. „Kurier Częstochowski" (a za nim łódzki dziennik „Rozwój" w nr 264 z 2 X 1919 r.) krytykował go za zawyżanie ceny cukru, nazwano go jednym z twórców „socjalistyczno-bolszewickiej Rady Robotniczej".

W 1919 r. przewodniczącym Rady Delegatów Robotniczych był Jan Dziuba, późniejszy wiceprezydent Częstochowy. W grudniu 1919 r. delegaci Rady Robotniczej byli na audiencji u ministra pracy (relacja w „Gońcu Częstochowskim" nr 268, s. 3 — z 11 XII 1919) w sprawie uzyskania funduszy dla bezrobotnych. Genealogiczne poszukiwania ujawniły następujący fakt: 16 IX 1911 r. w kościele Mariackim w Krakowie odbył się ślub, 23 -letni Adam Szniako pojął za żonę Marię Florentynę Jastrzębską. Adam był synem Aleksandra i Małgorzaty z Sikorskich, a Maria córką Józefa i Apolonii z Żukowskich. Z aktu ślubu wynika, że pan miody był magazynierem; w rubryce, w której wpisywano nr domu znalazła się adnotacja: Kamienica Polska Reg. (skrót od łac. Regnum Poloniae = Królestwo Polskie). W przypadku panny młodej adnotacja: Częstochowa. Nie ma zatem żadnej wątpliwości: mamy do czynienia z bohaterami naszej opowieści. Nasuwa się pytanie: dlaczego ślub odbył się w Krakowie a nie Częstochowie ? Musiały istnieć ku temu jakieś istotne przeszkody. Trudno wyjaśnić jakie. Świadkami ślubu byli: Jan Mosakowski i Antoni Czakowski. 24 lipca 1941 r. w Konopiskach zmarł Marian Szniako, zawiadowca kopalni rudy żelaza w Konopiskach Towarzystwa Modrzejów —Hantke. Tam został pochowany. („Kurier Częstochowski" 1941, nr 174, s. 6). On także był członkiem pierwszego zarządu Stowarzyszenia Spożywców „Pomoc" w Kamienicy Polskiej w roku 1907. Urodził się ok. 1875 r. Brakuje informacji o stopniu pokrewieństwa między Adamem a Marianem. Trzeba szukać dalej. Ścieżki genealogii przypominają często labirynt. Niespodziewanie objawił się w elektronicznej wersji „Goniec Poranny" (nr 196 z 28 IV 1912 r. ), w którym czytamy: Z Kamienicy Polskiej (korespondencja własna) „Wieś nasza wyróżnia się od cichych ciemnych wiosek polskich. Kilkadziesiąt lat temu osiadło tu kilkanaście rodzin czeskich i niemieckich zatrudniających się tkactwem. Pracowitość i skrzętność tych jakkolwiek biednych i ciemnych kolonistów przyczyniła się po wielu latach do rozwoju przemysłu tkackiego (...) Prócz małych fabryczek przed dwoma laty powstał tu chrześcijański związek tkacki p.n. „Tkacz", który dziś już śmiało można zaliczyć do bardzo poważnych instytucji swojskich kooperatywnych. „Tkacz" operuje już dziesiątkami tysięcy rubli, posiada w kraju i w cesarstwie licznych reprezentantów i własne składy. Wyrabia materiały bawełniane, jak płócienka na bielizną, fartuchy, zefiry na ubrania damskie i dziecięce, cajgi, kapy, portiery, chustki, itp. za co otrzymał na wystawie czę-stochowskiej medal srebrny. „Tkacz posiada dział tasiemniczy, gdzie warsztaty wyrabiające tasiemkę, poruszane są siłą motorową, i dział bieliźniany. Założycielem, prezesem i najczynniejszym kierownikiem tej przemysłowo-handlowej kooperatywy jest miejscowy proboszcz, ks. Zygmunt Sędzimir. Dzięki inicjatywie ks. Sędzimira, posia-dającego niezwykły dar przedsiębiorczości i niewyczerpaną energię, mimo nader trudnych warunków miejscowych i różnych przeciwności, jak ciemnota, uprzedzenia, walka konkurencyjna, powstało tu jeszcze kilka innych instytucji, jak kasa oszczędnościowo-pożyczkowa, czytelnia parafialna, ochronka, straż ogniowa, kółko rolnicze. Prócz tego i grupka miejscowej inteligencji z pożytkiem tu pracuje na polu społecznym. I tak dr Giedryk wzorowo prowadzi dwa sklepy spółkowe, sędzia p. Bielobradek i p. J. Bielobradek jako komendanci kierują strażą ogniową. Zaznaczyć również trzeba, że wieś posiada szkołę dwuklasową, szkołę górniczą i nowouchwaloną jednoklasową szkolę wiejską. Zawiadowca miejscowych kopalni p. Mianowski wraz z panem Szniako założyli oddział częstochowskiego tow. oświatowego „Wiedza". (...) W.J. Gdybyż tak jeszcze korespondent—kryjący się za literkami W.J — ujawnił imię założyciela „Wiedzy", bylibyśmy wdzięczni. ak
Źródło: Kwartalnik ,,Korzenie” nr121, R XXXII , 2/2022r