Eksponat tygodnia. Lampa karbidowa . Zbiory Muzeum Regionalnego w Kamienicy Polskiej.
W 1862 roku niemiecki fizyk Friedrich Wöhler odkrył węglik wapnia (karbid).To odkrycie było pierwszym krokiem do skonstruowania lampy acetylenowej, popularnie zwanej karbidówką.
Okazało się, że woda dodawana do karbidu, w wyniku reakcji chemicznej, powoduje wydzielanie się gazu palnego: acetylenu i właśnie tę reakcję chemiczną wykorzystano przy projektowaniu nowego rodzaju oświetlenia.
W drugiej połowie XIX wieku w Polsce, stosowano co prawda acetylen uzyskiwany fabrycznie w latarniach ulicznych, większe jednak znaczenie i zastosowanie miały przenośne lampki, w których gaz wytwarzał się bezpośrednio w zbiorniku z karbidem. Przyniosły one znaczną poprawę warunków pracy górników (stąd często zwana była też lampą górniczą), znalazły się również w podstawowym wyposażeniu kolejarzy. Mimo, że zawodne, stosowano je również w lampach rowerowych, motocyklowych i samochodowych.
Raczej rzadko i niechętnie stosowano je w domach, ze względu na wydzielający się nieprzyjemny zapach podczas spalania acetylenu. Lampka taka (wynaleziona w końcu XIX wieku), zbudowana była z dwuczęściowego blaszanego zbiornika wykonanego z żelaza lub mosiądzu; dolna część zbiornika zawierała karbid, górna zaś wodę, która skapując na karbid cienką rurką powodowała wydzielanie się acetylenu w dolnym zbiorniku. Z tego zbiornika wychodziła rurka zakończona palnikiem. Zwiększając dopływ wody zwiększało się wytwarzanie acetylenu, a przez to siłę płomienia. Między palnikiem a górnym zbiornikiem umieszczano odbłyśnik kulisty (reflektor), zwiększający odbite światło i skupiający je w określonym kierunku z mocą 3 do 3,5 krotnie większą w porównaniu z lampą bez odbłyśnika.
Dopiero w latach sześćdziesiątych XX wieku zrezygnowano ostatecznie z używania karbidówek w polskich kopalniach
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz