DOM ZAPAŁKIEWICZA . autor: Juliusz Sętowski Późnoklasycystyczny budynek wzniesiony ok. 1868 roku przez Teofila Zapałkiewicza przy III Alei Najświętszej Maryi Panny 19. W latach 1871–1908, z inicjatywy właściciela domu, na I piętrze funkcjonował teatr (zwany teatrem Zapałkiewicza lub teatrem miejscowym). W II połowie sierpnia 1906 roku rosyjskie władze wojskowe w odpowiedzi na serię zamachów dokonanych 15 VIII przez Organizację Bojową PPS-Frakcji Rewolucyjnej na przedstawicieli władzy w Królestwie Polskim, zakwaterowały w budynku oddział wojska. W 1908 roku sala teatru została wydzierżawiona przez Franciszkę Zapałkiewicz (córkę właściciela) miejscowemu przedsiębiorcy, Bronisławowi Zarzeckiemu. Po dokonaniu remontu urządził tu kinoteatr „Paryski”, który funkcjonował do roku 1923. Wówczas budynek zakupił Bank Związku Zjednoczonego Ziemian w Warszawie, tworząc w nim w 1925 r. oddział częstochowski Banku Ziemiańskiego. Przebudowano wówczas pomieszczenia na I piętrze w związku ze zmianą przeznaczenia lokalu.
W 1934 roku bank ten został przejęty na siedzibę Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Częstochowskiego i ponownie gruntownie przebudowany. Od 1951 roku w budynku działała Gminna Kasa Spółdzielcza, później oddział częstochowski Banku Rolnego, następnie Bank PKO. W przyziemiu znajdowały się od lat 70. XIX w. kawiarnia ogródkowa Zapałkiewicza, od końca XIX w. do ok. 1914 r. restauracja W. Świderskiego, a od lat 20. do końca lat 40. znana Restauracja „Paryska” prowadzona przez Jana Grabowskiego. Funkcjonowały tu także liczne punkty usługowe i sklepy: pralnia F. Certowicza i filia Pralni i Farbiarni Chemicznej Heiningerów z Zacisza, piekarnia „Wiktoria” Marcelego Chmielewskiego, drukarnia A. Plawnera, skład patefonów, gramofonów i instrumentów muzycznych „Patefon” Edwarda Pucka (od początku lat 30. do 1939 roku). Przy bramie znajdował się (do 1949 r.) sklepik zakładu szewskiego (który zatrudniał 12 osób) Mieczysława Niedzielskiego. Od lat 60. na miejscu „Paryskiej” znajdował się Bar Mleczny „Centralny”, a obok, od lat 70. funkcjonował Coctail-bar. Lokale po barach po roku 1990 zostały zajęte przez II oddział Banku PKO. Budynek był kilkakrotnie gruntownie restaurowany, m.in. w latach 80. XX w., później w latach 1990–92 i, z niezwykłą starannością, (przez Bank PKO) w okresie 2010–12. Źródło: Jasne, że Częstochowa, 2016, nr 58
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz