Częstochowskie Towarzystwo Cyklistów.

 Częstochowskie Towarzystwo Cyklistów.

Wzorem Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów, powstało wiosną 1893 roku w Częstochowie pierwsze stowarzyszenie kolarskie, założone przez zatrudnionych w częstochowskich fabrykach inżynierów i techników cudzoziemskich, którzy dawali asumpt dla naszych pasjonatów dwóch kółek (jeszcze bez silników). Stowarzyszenie przyjęło nazwę „Częstochowscy Towarzysze”, a jego założycielami byli: E.Wodziński, A.Austin, J.Straub, A.Franke, H.Stalens, G.Wolski i inni. Kapitanem kolarzy częstochowskich był E. Somer. „Towarzysze…”, intensywnie rozpoczęli sportową działalność na terenie Częstochowy. Po sześciu latach, w 1899 roku „Częstochowscy Towarzysze” zakończyli swoją działalność. Powodem była niechęć częstochowian do ścigających się po ulicach kolarzy oraz wysokie koszty sprzętu i napraw oraz zagrożenie dla zdrowia i życia, z powodu rozwijanych prędkości (około 30-40 km/godzinę !).

Początek XX stulecia to czas większej aktywności Częstochowian. Tak było z powstającym w 1900 roku, Częstochowskim Towarzystwem Cyklistów (później – od 1902 roku także – Motocyklistów), przejmującym tradycję i doświadczenia organizacyjne „Częstochowskich Towarzyszy”.

Częstochowskie Towarzystwo Cyklistów i Motocyklistów założyli pasjonaci dwóch kółek: mechanik Stanisław Czerwiński, dentysta Marian Puchalski i jego siostra Marta Puchalska, Stefan Sikorski, Adolf Kleindienst, Piotr Wiśniewski i nieznany z imienia Tuwan. Od początku CTCiM charakteryzowała dynamiczna organizacja różnego rodzaju imprez kolarskich, motocyklowych, wyścigów, wyjazdów turystycznych, a przede wszystkim łączenie we wspólnocie swoich członków. Pierwszy tor do ścigania się na rowerach zwany cyklodromem znajdował się przy dawnej ulicy Teatralnej.

Cały sezon ścigano się na nim, a zimą urządzano ślizgawkę dla mieszkańców Częstochowy. Kiedy w roku 1902 do Częstochowy dotarły pierwsze motorowery, rozwijające prędkość 30 km/godzinę, znacząco zmieniły się warunki rozgrywek sportowych i podróży turystycznych członków Towarzystwa.

W 1905 roku dwaj motocykliści, Czerwiński i Tuwan pokonali na swoich motorach trasę do Krakowa i Zakopanego. W ślad za nimi na rowerach, znacznie wolniej ale równie skutecznie pokonali tę drogę Wasilewski i Kleindienst. W „Dzienniku Częstochowskim” z 1906 roku, w artykule „Konna jazda i cykliści” zapisano: „…wiadomo, że aleje częstochowskie przywykliśmy uważać za miejsce spacerów pieszych, i w istocie wśród cienistych kasztanów zażywa przechadzki cała Częstochowa. Ale są ludzie, którzy nie zważają na to i pozwalają sobie harcować po alejach konno lub na motocyklach. Już nie raz wyrażano życzenie, aby aleje przestały być miejscem popisów dla szalonych jeźdźców.”

W latach 1906-08, odległa od śródmieścia dzielnica hutnicza Raków, pełniła rolę częstochowskiego ośrodka cyklistów. Na cyklodromie wybudowanym staraniem pracowników huty i młodzieży Rakowa, do 1919 roku (wówczas zniwelowano go na boisko piłkarskie), organizowano różne zawody, nazywając je „wyścigami cyklistów amatorów”. Przyjeżdżali na nie najlepsi zawodnicy z Warszawy, Piotrkowa, Radomska i Zawiercia. W roku 1908 zarejestrowano 26 członków i wybrano władze Częstochowskiego Towarzystwa Cyklistów i Motocyklistów. E. Bruhl, urzędnik bankowy został przewodniczącym, L.Świderski – kapitanem kolarzy, S. Czerwiński – kapitanem motocyklistów. Likwidacja miejskiego cyklodromu, zmusiła cyklistów do rozgrywania zawodów na drogach publicznych. https://www.youtube.com/watch?v=scYjqvu8IOA
Najczęściej wówczas pokonywali dystans od Jaskrowa w kierunku Mstowa, Koniecpola i Złotego Potoku. Okoliczni mieszkańcy wsi jurajskich, widząc motocykle, z przerażeniem nazywali je „diabelskimi wynalazkami, które warczą i kopcą, pędząc przez wieś”. Koniec I

wojny w 1918 roku wzbudził nowe nadzieje. Częstochowscy kolarze i motocykliści rozpoczęli organizację zawodów. Ciekawostką dotychczas nie znaną i nie uprawianą było dekorowanie własnych jednośladów i wystawianie ich do oceny. Na początku 1919 roku reaktywowano Częstochowskie Towarzystwo Cyklistów i Motocyklistów. Po wojnie pozostało sporo sprzętu mechanicznego, a motocykliści - mechanicy z ochotą tę okazję wykorzystywali. Kłopoty były z ogumieniem, ale szybko zastąpiono je sprężynami naciąganymi na koła.

Ważnym momentem było zjednoczenie pod wspólnym sztandarem, który wprowadzono i poświęcono w 1924 r. Doceniając działalność na rzecz wspólnoty lokalnej Częstochowy, władze miasta zezwoliły CTCiM na używanie herbu miasta na sztandarze, znaczkach organizacyjnych i na pieczęci. Była to rzadkość więc, tym bardziej ważne To fakt godne przypomnienia. Sztandar ten ma ciekawą historię. Dwukrotnie poświęcony, po przehaftowaniu daty ponownie w 1939 roku na chwilę przed wybuchem drugiej wojny światowej. Podczas okupacji hitlerowskiej przechowania go rodzina Czerwińskich, ukrywając w swoim domu za podwójną tylną ścianą szafy z ubraniami.

Później ofiarowano o do Muzeum Częstochowskiego i obecnie prezentowany jest na stałej wystawie historycznej "Dzieje Miasta Częstochowy" w Ratuszu. Aktywność Częstochowskiego Towarzystwa Cyklistów i Motocyklistów w latach trzydziestych XX wieku była niezwykle intensywna. Organizowano zawody, wyjazdy rekreacyjne i turystyczne, szkolono młodych pasjonatów dwóch kółek. Naprzemiennie raz górowali kolarze, a w innym momencie motocykliści. W 1932 roku zorganizowano wspólnie z Polskim Związkiem Motorowym Ogólnopolski Zjazd Gwiaździsty na Jasną Górę. W 1935 roku PZM w uznaniu zasług zlecił naszemu CTCiM organizacje kolejnych takich Zjazdów do Częstochowy.

Rywalizacja sportowa, inicjatywy miejskie w kierunku rozwoju sportu masowego, wsparcie dla inicjatywy budowy stadionu miejskiego na Zawodziu przy ulicy Olsztyńskiej, szkolenie – to główne kierunki działania CTCiM do września 1939. Napad hitlerowskich Niemiec na Polskę i mroczne lata okupacji zlikwidowały wszelką działalność stowarzyszeniową. Wielu działaczy, zawodników, członków wspomagających rozproszyła Zawierucha wojenna. Część zagubiła się w niej na zawsze. Sprzęt zmarniał, a okrucieństwa wojny zabijały aktywność.

Ukryto sztandar i emblematy, dyplomy i dokumenty potwierdzające działalność częstochowskich cyklistów i motocyklistów. Ducha nadziei wojna jednak nie pokonała. A gdy się skończyła, bardzo szybko reaktywowano towarzystwo. Już w kwietniu 1945 r. odbyło się pierwsze spotkanie tych, co przetrwali i byli skorzy do działania. Początki były trudne, ale jednak zdeterminowani pasjonaci dwóch kółek z silnikiem i bez, doprowadzili do pierwszych rozgrywek sportowych na terenach wystawowych w III Alei NMP. Te kilka pojedynków motocyklowych, rozegranych w Częstochowie, pojawienie się młodych Walecznych zawodników i szerokiego Grona kibiców stęsknionych emocji sportowych, zapoczątkowały Częstochowski żużel. Częstochowskie Towarzystwo Cyklistów i Motocyklistów przekształciło się w obecnym Częstochowski Klub Motocyklowy Włókniarz.

Ale to już zupełnie inna historia współczesna i bardziej wypełniona emocjami sportowymi wynikami w rankingach drużynowych.
Żródło: http://www.ctm.czest.pl/historia.html http://www.xtzclub.pl/threads/2429-historia-Zlot-Gwia%C5%BAdzisty-w-Cz%C4%99stochowie