Oprotestowane wybory - 1933r.
17 listopada 1933 r. odbyły się w Kamienicy Polskiej (jak i w całej Rzeczpospolitej) wybory radnych gromadzkich i ich zastępców. Uprawnionych do głosowania było 1047 osób na ogólną liczbę 2273 mieszkańców. Do listy dopisano 8 osób. Przewodniczącym gminnej komisji wyborczej został Zygmunt Mianowski, zawiadowca kopalń, zaś przewodniczącym gromadzkiej komisji wyborczej w Kamienicy Polskiej Bronisław Bielobradek, aptekarz. Przewodniczącymi komisji w gromadach należących do gminy byli: w Zawadzie Bolesław Ciejpa, w Wanatach Bolesław Mikołajczyk i w Osinach Józef Brzozowski. W Kamienicy wybierano 30 radnych i 30 zastępców, w Osinach i Wanatach 16, w Zawadzie 12. Warto dodać, że Osiny liczyły wówczas 582 mieszkańców(236 oprawnionych do głosowania), Wanaty 521 (217 uprawnionych) a Zawada 359 (148 uprawnionych). Oficjalna lista kandydatów w Kamienicy Polskiej zawierała 30 nazwisk i osoby te zostały uznane za wybrane. Najstarszym spośród wybranych był Kazimierz Giedryk liczący wówczas 72 lata, najmłodsi to liczący 31 lat Bolesław Cianciara i Jan Łebek. Wśród radnych gromadzkich znalazły się trzy kobiety: Wanda Bielobradek, Bronisława Szejnowa (de domo Cianciara, córka Ksawerego) i Agnieszka Kuśnierczykowa (córka Walerego Cianciary). Wybory w Kamienicy zostały oprotestowane przez mieszkańców, którzy popierali listę 10 kandydatów na radnych (i 10 zastępców) przedstawioną komisji, lecz odrzuconą z powodów formalnych. Na liście znajdowali się: Bonifacy Jung, Władysław Górniak, Antoni Ficenes, Zygmunt Fazan, Antoni Dudek, Jan Kidawa, Stanisław Walentek, Stanisław Rybak, Maksymilian Kołaczkowski; na liście zastępców: Antoni Fazan, Walerian Sitek, Jan Góral, Ludwik Prauza, Antoni Fazan, Franciszek Rybak, Józefa Rybakowa, Bronisława Tycowa, Eugenia Ratman, Bronisława Nucówna. Odrzucenie listy stało się powodem oficjalnego protestu do starosty powiatowego w Częstochowie. W orzeczeniu starosty z 1 grudnia 1933 r. czytamy: „wybory odbyły się zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z 17 października 1933 r." (...) „motywy w proteście nie znajdują uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawnych jako nierealne i nieistotne nie zasługują na uwzględnienie". Starosta nie wykluczył prawa do ewentualnego wniesienia skargi do Najwyższego Trybunału Administracyjnego. Starosta zobowiązał władze gminy, by podpisani w proteście zapoznali się z orzeczeniem i pokwitowali przyjęcie tegoż orzeczenia do wiadomości. Pismo o odmownym załatwieniu.protestu podpisało 6 osób, odmówili podpisu: Zygmunt Holi, Jan Kidawa, Antoni Ficenes, Józef Zajdel, Józef Walentek. Uchybienia formalne, które stały się powodem odrzucenia „konkurencyjnej" listy kandydatów, to brak imienia ojca, wieku i miejsca zamieszkania przy nazwisku kandydata. W teczce zawierającej dokumentację wyborów z 1933 r. w Archiwum Państwowym w Częstochowie zachował się protest do starostwa „od wyborców i gospodarzy". W odwołaniu tym czytamy m.in.": „ rada Gminy wybrała kandydatów, którzy nic nie posiadają, to jest żadnej własności ani materialności ani nieruchomości, a to w tym celu, że na gminie Kamienica Polska ciążą wielkie zadłużenia, z których Rada Gminy nie chce się wyliczyć i to właśnie wpłynęło, że obrano kandydatów takich, którzy są zwolennikami tej zgubnej dla mieszkańców Kamienicy Polskiej gospodarki". Protest podpisało 118 osób. Dziś trudno oceniać wydarzenia sprzed 66 lat. Dokumenty świadczą, że wyborom towarzyszyły wielkie emocje. Chodziło zarówno o racje ekonomiczne, jak i personalne. Analiza nazwisk na liście wybranych radnych oraz na liście odrzuconej, łącznie z nazwiskami osób, które podpisały protest może sugerować, iż chodziło o próbę zmiany „układu sił". Była to zapewne także rywalizacja pomiędzy określonymi grupami gospodarzy i przedsiębiorców a ludnością najuboższą. Szkoda, że nie znamy szczegółów ówczesnych wydarzeń. Źródło: Kwartalnik ,,Korzenie” nr29, R IX , 2/1999r
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz