Łączna liczba wyświetleń

wtorek, 6 października 2020

ZARYS DZIEJÓW MIEJSCOWOŚCI KLEPACZKA. (STARCZA)

 Klepaczka po raz pierwszy została wymieniona w księdze metrykalnej parafii Poczesna w 1631 roku, a opisana w rewizji starostwa olsztyńskiego z 1631 r. jako Klepacka oraz w lustracji województwa krakowskiego z lat 1659-1664. Jej początki sięgają zapewne I połowy XVII wieku. Osadzono ją bowiem na gruntach rększowickich w niedalekiej odległości od kuźnicy Własna, najpóźniej w 1630 roku – dacie upadku wytwórni żelaza. Powstała w bliskości lasku Klepaczka i małego zakładu kuźniczego, wchodzącego w skład kuźnicy Własna, od którego wzięła swe miano. Sama nazwa klepaczka oznacza miejsce, gdzie kuto, czyli klepano żelazo, a dokładniej pisząc - to warsztat kuźniczy, w którym kęsy (kawałki) żelaza przekuwano na sztaby lub szyny (półprodukty), bądź z tych sztab i szyn wyklepywano gotowe wyroby. W czasach działania kuźnicy Własna, najpóźniej w 1581 roku, istniał taki zakład wytapiania i przekuwania (lub tylko przekuwania) żelaza na terenie Klepaczki, przy lasku i stawie, wymienionymi w lustracji dóbr królewskich z 1789 roku. Potwierdzeniem tego jest źródło, w którym założyciel kuźnicy we Własnej, Andrzej Swanek (Czwaniek), niedługo po uporządkowaniu sadzawki i wybudowaniu przy niej wytwórni żelaza, uzyskał przywilej na utworzenie kilku dalszych mniejszych warsztatów pomocnych wzmiankowanej większej kuźnicy w wytapianiu i przekuwaniu żelaza.

Według historyka Karola Nabiałka, opisującego dzieje starostwa olsztyńskiego, pomiędzy latami 1613 a 1630, czyli za starosty Mikołaja Wolskiego działała na terenie osady samodzielna kuźnica. Klepaczka była własnością królewską wchodzącą w obręb folwarku o tej samej nazwie w kluczu poczeszyńskim (starostwo olsztyńskie, powiat lelowski). Wieś od początku istnienia należała do parafii w Poczesnej, a od 1911 roku do parafii w Starczy. W pierwszej połowie XVII wieku, czyli w 1631 roku w wiosce żyło 3 osadników. Przed 1660 rokiem przebywało 4 zagrodników, natomiast w 1660 roku było o jednego mniej. Odrabiali oni pańszczyznę 3 dni pieszo w tygodniu. W 1789 roku pustkowie (tak Klepaczkę określa ówczesne źródło) posiadało 6 chałup o jednym gospodarzu, w których mieszkało 27 osób (12 mężczyzn, 15 kobiet). W 1883 roku osada, leżąca w gminie Rększowice, miała 10 domów i 66 mieszkańców. Wchodziła w skład majątku ziemskiego tzw. majoratu generała Lebiediewa. We wsi była też karczma. W 1933 roku powierzchnia Klepaczki zajmowała 135 hektarów, z tego 81 ha ziemi ornej. W tym czasie w wiosce stały 22 budynki mieszkalne, które zamieszkiwało 147 osób (69 mężczyzn, 78 kobiet). Większość z tych zabudowań była drewniana, kryta słomą. Tylko jeden nieduży dom (rodziny Pijetów) został wykonany z cegły ceramicznej. W okresie międzywojennym Klepaczka była sołectwem. Wcześniej należała do sołectwa w Łyścu. W czasach okupacji sołtys z Łyśca pełnił także funkcję administratora Klepaczki. Na wieść o najeździe Niemiec na Polskę, prawie wszyscy mieszkańcy wsi opuścili swoje zagrody uciekając na wschód. Niektórzy zatrzymali się w sąsiedniej miejscowości Własna, niezdecydowani, czy iść dalej. Tu zastały ich szybko posuwające się do przodu wojska nieprzyjaciela. Chłopi, widząc bez sens dalszej ucieczki, powrócili do swoich domów. W wojnie obronnej 1939 roku udział wziął mieszkaniec Klepaczki Teofil Szkop, a w czasie okupacji kilku mężczyzn zostało uwięzionych w obozach koncentracyjnych. Byli to: Władysław Haczyk, Antoni Harabas, Konstanty Muś i Antoni Urbanik. W 1962 roku wszystkie 40 gospodarstw znajdujących się w wiosce otrzymało prąd elektryczny. W 1970 roku w Klepaczce żyło 157 osób, w 1977r. – 189, a w 1988 roku – 176. W 2000 roku wioska miała tylko 160 mieszkańców, zaś w 2010 roku liczba ludności wzrosła o cztery osoby do 164, a na koniec 2015 roku podwyższyła się do 182 ludzi. Drogę z nawierzchnią asfaltową wybudowano przez wieś dopiero w 1982 roku. W latach 90. XX wieku sołectwo zyskało wodociąg (1994 r.) i zostało stelefonizowane (1996 r.) Autor: p. Wiesław Roman Szymczyk
Żródło: ,,Historia i współczesność Gminy Starcza”, str. 15-16, wyd.2019r

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

„Tkacz" sprzedany na licytacji. 1932r