- Początek wieku był dla Kamienicy Polskiej okresem niezwykłym, w krótkim
czasie powołane zostały do życia organizacje, instytucje i zakłady pracy, które prze-
trwały dziesięciolecia. W 1902 roku sztygar Madziara z kopalni Towarzystwa B. Handtke
oraz Józef Mraz powołują do życia bibliotekę „Szerzenia Wiedzy”.
W zarządzie znaleźli się także zawiadowca kopalni Stanisław Daniłowski oraz Adam Szniako, ci sami, którzy wespół z dr Kazimierzem Giedrykiem powołali dożycia Spółdzielcze Stowarzyszenie Spożywców „Pomoc”. W 1906 r. Michał Gruca i Jan Cianciara założyli Bibliotekę Macierzy Szkolnej, natomiast ks. Zygmunt Sędzimir stworzył „Bibliotekę dla wszystkich”. W październiku 1917 r. obie biblioteki połączyły się. Niestety, większość księgozbioru zniszczyli Niemcy na podwórku plebanii podczas okupacji.
W zbiorach nieocenionej Michaliny Kuśnierczyk zachowała się księga kasowa Biblioteki „Wiedzy” zaprowadzona w 1907 r. w zeszycienie typowego formatu (43,5 cm x 17 cm), zakupionym w księgarni F. Rolnickiego (dawniej A. Pańskiego) w Częstochowie.
Najstarszy wpis do księgi pochodzi z czerwca 1907 r. - ostatni z 1948 r.
Przerwy w działalności Towarzystwa Szerzenia Wiedzy wystąpiły dwukrotnie i spowo-
dowane byty obiema wojnami. Po II wojnie biblioteka odrodziła się w 1946
r. Działała w lokalu Towarzystwa Włókienniczego „Częstochowianka” (bibliotekarką by-
ła wówczas Michalina Kuśnierczyk). W 1949r. książki przeszły na rzecz Związku Zawodo-
wego Pracowników Przemysłu Włókienniczego. Po likwidacji Częstochowskich Zakładów
Przemysłu Bawełnianego trafiły do biblioteki Spółdzielni Pracy Tkaczy i Dziewiarzy,
a stamtąd zostały przekazane do Biblioteki Gminy Kamienica Polska.
Stosunek do książek jest na pewno miarą kultury. Zastanawiająca i budząca szacunek
jest troska kamieniczan o biblioteczny księgozbiór. Źródłem dochodu Towarzystwa „Wie-
dza” były nie tylko składki, urządzano odczyty (np. w kwietniu i maju 1910 r. trzykrotnie,
wzięło w nich udział 246 słuchaczy, zebrano 15 rubli 28 kopiejek) i zabawy dochodowe. 22
września 1907 r. czysty zysk z zabawy wynosił 44 ruble 59 kopiejek. Sprzedano 217 biletów
wejścia za 22 ruble 55 kop., zysk z bufetu - 69 rubli 47 kopiejek. Wśród wydatków związa-
nych z urządzeniem zabawy widzimy: rakiety,ognie, bombę, trunki od pana Bielobradka,
piwo od pana Szmidli i zakąski ze sklepu „Pomoc”. Warto wspomnieć, iż wśród dar-
czyńców biblioteki często pojawia się Stowarzyszenie „Pomoc”, Stanisław Daniłowski, Z.
Mianowski i Adam Szniako. Jak wynika z rachunków biblioteka znajdowała się w wynajmowanym mieszkaniu. W książki zaopatrywano się głównie w księgarni Rolnickiego. Prenumerowano następujące tytuły prasowe: „Myśl Niepodległa”, „Wie-
dza”, „Zaranie”, „Przegląd poranny”, „Świat”, „Związkowiec”, „Siewba”.
Przerwa w prowadzeniu księgi nastąpiła w 1. 1914-1923. W 1924 r. skarbnikiem jest J.
Paruzel, a prezesem Antoni Piltz. Biblioteka znajduje się w budynku Antoniego Ficenesa.
Znów urządzane są zabawy dochodowe. W r. 1926 kasjerem jest Władysław Sokala, komisję rewizyjną reprezentują Józef Gruca i K. Knapik. Za wynajem lokalu Towarzystwo płaci Romanowi Gallowi.
W r. 1929 przewodniczącym jest Józef Nowotny, a skabnikiem Zenon Łebek. W latach 1935-1939 przewód,liczącą jest nauczycielka miejscowej szkoły Lucyna Organówna, skarbnikiem Antoni Pilc.
We władzach Towarzystwa spotykamy następujących mieszkańców wsi: Jana Cianciarę,
Ryszarda Czekalskiego, Stanisława Nowotnego, Bronisławę Maj, Zenona Łebka, Kazimierę
Fazan, Marię Pilcową, Zygmunta Polaczka,Wacławę Fazanówną, Kazimierza Szulca, Jana
Łebka, Edmunda Madra, Bolesława Nowotnego, Antoniego Klara.
W zbiorach nieocenionej Michaliny Kuśnierczyk zachowała się księga kasowa Biblioteki „Wiedzy” zaprowadzona w 1907 r. w zeszycienie typowego formatu (43,5 cm x 17 cm), zakupionym w księgarni F. Rolnickiego (dawniej A. Pańskiego) w Częstochowie.
Najstarszy wpis do księgi pochodzi z czerwca 1907 r. - ostatni z 1948 r.
Przerwy w działalności Towarzystwa Szerzenia Wiedzy wystąpiły dwukrotnie i spowo-
dowane byty obiema wojnami. Po II wojnie biblioteka odrodziła się w 1946
r. Działała w lokalu Towarzystwa Włókienniczego „Częstochowianka” (bibliotekarką by-
ła wówczas Michalina Kuśnierczyk). W 1949r. książki przeszły na rzecz Związku Zawodo-
wego Pracowników Przemysłu Włókienniczego. Po likwidacji Częstochowskich Zakładów
Przemysłu Bawełnianego trafiły do biblioteki Spółdzielni Pracy Tkaczy i Dziewiarzy,
a stamtąd zostały przekazane do Biblioteki Gminy Kamienica Polska.
Stosunek do książek jest na pewno miarą kultury. Zastanawiająca i budząca szacunek
jest troska kamieniczan o biblioteczny księgozbiór. Źródłem dochodu Towarzystwa „Wie-
dza” były nie tylko składki, urządzano odczyty (np. w kwietniu i maju 1910 r. trzykrotnie,
wzięło w nich udział 246 słuchaczy, zebrano 15 rubli 28 kopiejek) i zabawy dochodowe. 22
września 1907 r. czysty zysk z zabawy wynosił 44 ruble 59 kopiejek. Sprzedano 217 biletów
wejścia za 22 ruble 55 kop., zysk z bufetu - 69 rubli 47 kopiejek. Wśród wydatków związa-
nych z urządzeniem zabawy widzimy: rakiety,ognie, bombę, trunki od pana Bielobradka,
piwo od pana Szmidli i zakąski ze sklepu „Pomoc”. Warto wspomnieć, iż wśród dar-
czyńców biblioteki często pojawia się Stowarzyszenie „Pomoc”, Stanisław Daniłowski, Z.
Mianowski i Adam Szniako. Jak wynika z rachunków biblioteka znajdowała się w wynajmowanym mieszkaniu. W książki zaopatrywano się głównie w księgarni Rolnickiego. Prenumerowano następujące tytuły prasowe: „Myśl Niepodległa”, „Wie-
dza”, „Zaranie”, „Przegląd poranny”, „Świat”, „Związkowiec”, „Siewba”.
Przerwa w prowadzeniu księgi nastąpiła w 1. 1914-1923. W 1924 r. skarbnikiem jest J.
Paruzel, a prezesem Antoni Piltz. Biblioteka znajduje się w budynku Antoniego Ficenesa.
Znów urządzane są zabawy dochodowe. W r. 1926 kasjerem jest Władysław Sokala, komisję rewizyjną reprezentują Józef Gruca i K. Knapik. Za wynajem lokalu Towarzystwo płaci Romanowi Gallowi.
W r. 1929 przewodniczącym jest Józef Nowotny, a skabnikiem Zenon Łebek. W latach 1935-1939 przewód,liczącą jest nauczycielka miejscowej szkoły Lucyna Organówna, skarbnikiem Antoni Pilc.
We władzach Towarzystwa spotykamy następujących mieszkańców wsi: Jana Cianciarę,
Ryszarda Czekalskiego, Stanisława Nowotnego, Bronisławę Maj, Zenona Łebka, Kazimierę
Fazan, Marię Pilcową, Zygmunta Polaczka,Wacławę Fazanówną, Kazimierza Szulca, Jana
Łebka, Edmunda Madra, Bolesława Nowotnego, Antoniego Klara.
Spotkanie Koła Przyjaciół Biblioteki w Kamienica Polskiej - początek lat 70. XX w. (Biblioteka zajmowała wówczas dwa pomieszczenia w budynku, w którym dziś znajduje się Bank Spółdzielczy). Siedzą od lewej: Marian Kidawa, Marianna Kidawa, Michalina Kuśnierczyk, Zofia z Łebków Bulska, Marianna Pilcowa, Eugenia Fazan, p.Wardyńska, NN. Z tyłu (z lewej) stoi Maria Walentek, z prawej kierowniczka biblioteki Eugenia Kuśnierczyk.
Opr. Andrzej Kuśnierczyk Źródło Kwartalnik ,, Korzenie” nr20, R VII , 1/1997r
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz