Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej na Rakowie.

 Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej na Rakowie.

W 1928 r. w Hucie „Częstochowa" działało koło Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP), prowadziło ożywioną działalność szkoleniową. Dzielnicowe koło LOPP powołano w marcu 1933 r. przy Stowarzyszeniu Mężów Katolickich: na zebraniu inauguracyjnym odczyt na temat obrony przeciwgazowej wygłosił Andrzej Paliszewski. Przeprowadzono także praktyczne pokazy posługiwania się sprzętem specjalistycznym. LOPP starała się upowszechnić wśród mieszkańców Rakowa pogląd o konieczności stworzenia nowoczesnego lotnictwa i obrony przed skutkami ataku powietrznego. Celowi ternu służyły odczyty, szkolenia praktyczne oraz zakup masek przeciwgazowych itp. Raz w roku, w październiku, w ramach Tygodnia LOPP odbywały się ćwiczenia sprawnościowe, w których uczestniczyli mieszkańcy Rakowa. Obejmowały one m.in. takie konkurencje, jak marszobiegi w maskach przeciwgazowych, strzelanie, rzut granatem. Triumfatorzy w poszczególnych grupach, otrzymywali nagrody rzeczowe (w 1938 r. zwycięzcom przyznano zegarki i dyplomy)93.

Staraniem kieleckiego Zarządu Wojewódzkiego LOPP i przy pomocy jej zagłębiowskiego odpowiednika Częstochowa zyskała pierwsze lotnisko. Uroczystość oddania do użytku lotniska, zwanego także „lotniskiem na Kucelinie", odbyła się 16 października 1928 r. [...] tydzień Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej sprawił rakowianom i mieszkańcom okolicznych miejscowości wiele emocji i dzięki uroczystości poświęcenia i otwarcia lotniska pod Kucelinem oraz zapowiedzianym wzlotom aeroplanów. W przeddzień uroczystości, tj. w sobotę o godzinie 7-ej wieczorem odbył się capstrzyk orkiestr wojskowej, strażackiej i kolejowej po ulicach miasta. Zaznaczyć należy rzęsistą iluminację gmachu Magistratu, na którego frontonie widniał napis z żarówek elektrycznych: „Popierajcie Tydzień Lotniczy"94. W tym dniu odbyło się na Jasnej Górze przed szczytem nabożeństwo, w którym uczestniczyli przedstawiciele władz, zarząd i członkowie miejscowej LOPP, organizacje społeczne. W południe do zebranej na placu magistrackim publiczności przemówienie wygłosił Jan Sołdrowski, który podkreślił doniosłe znaczenie lotnictwa dla państwa. Na placu koncertowała orkiestra fabryki „Częstochowianka", wśród publiczności uwijały się kwestarki przypinające znaczki LOPP. Nad miastem krążyły samoloty wojskowe. Lecący w jednym z aeroplanów częstochowianie, por Alfred Peszke oraz kpt Czesław Gawlikowski w przelocie nad Jasną Górą zrzucili pęk kwiatów. Po południu wielu mieszkańców miasta ruszyło w kierunku lotniska samochodami, autobusami, pojazdami konnymi, rowerami.

Podziwiano hangar z napisem LOPP. Kosztem 122 tys. zł wybudowano z betonu i drzewa olbrzymi hangar, obok magazyn i podziemny zbiornik na paliwo. Zainteresowanie budziły ustawione w dwóch rzędach samoloty wojskowe „Spady" (jednoosobowe) i „Potezy" (dwuosobowe) przybyłe z pułków lotniczych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Toruniu, pasażerski samolot „Fokker" należący do Ministerstwa Komunikacji oraz ,Albatros" stanowiący własność Wojewódzkiego Komitetu LOPP w Kielcach. Na uroczystość poświęcenia lotniska przybyli przedstawiciele władz rządowych, wojskowych i komunalnych z wicewojewodą kieleckim dr. Adamem Kroeblem, starostą Kazimierzem Kuhnem, dowódcą 2. Dywizji Piechoty z Kielc gen. Aleksandrem Narbutt-Luczyńskim. dowódcą 7. DP. gen. Mieczysławem Dąbkowskim, szefem departamentu lotnictwa wojskowego gen. I.udomirem Rayskim, płk. Czesławem Fili-powiczem z Warszawy, płk. Marianem Ocetkiewiczem z LOPP w Kielcach, Stanisławem Nowakiem, prezesem częstochowskiego LOPP, dyrektorem J. Baranowskim, komendantem policji nadkomisarzem Janem Kuczyńskim i innymi.

Aktu poświęcenia lotniska i hangaru dokonał ks. prałat Franciszek Mirecki. Norbutt-Łuczyński przeciął wstęgę u wejścia do hangaru. Po uroczystości otwarcia lotniska odbyły się akrobacje powietrzne siedmiu samolotów wojskowych, budząc powszechny podziw i aplauz. W pokazie uczestniczyły samoloty: „Spad" (1. pułk lotniczy z Warszawy por. Edward Więckowski), kpt. Pawlikowski, kpt. Piotrowicz i por. Bojan (2. pułk lotniczy z Krakowa), wojskowy „Potez", później wyleciał częstochowianin kpt. Jerzy Długoszowski, „Albatros" (płk Marian Ocetkiewicz z towarzyszącą mu redaktorką „Polski Zbrojnej" p. Kosterbiną). Uroczystości filmował właściciel kinoteatru „Odeon” Władysław Krzemiński. Lotnisko kucelińskie miało 100 ha powierzchni, trawiaste lądowisko, hangar i stację paliw. Budowę nadzorował inż. Fijałkowski. Figurowało we wszystkich rejestrach i ówczesnych wydawnictwach lotniczych. Dyspozytorem wojskowym był mjr Franciszek Wielgut. Kucelińskie lotnisko stało się dla mieszkańców Rakowa miejscem niedzielnych wypraw rodzinnych. 6 X 1929 r. było etapem I Lotu Południowo-Zachodniej Polski na trasie Kraków-Częstochowa-Katowice-Kraków. W zawodach uczestniczyli piloci cywilni i wojskowi. 18 różnych typów maszyn, w tym 9 krajowych, 3 produkcji zagranicznej i 6 samolotów wojskowych. W zawodach zwyciężył Franciszek Żwirko na RWD -2 przed Bernardem Skórzewskim na samolocie Moth. Byli tu również Stanisław Rogalski współkonstruktor samolotów RWD, Bolesław Orliński - bohater lotu Warszawa- Tokio w 1926r, Stanisław Wigura, Jerzy Bajan, Edward Peterek czy Ignacy Giedgowd.

Huta „Częstochowa" ze względu na charakter przemysłu wojennego, w przypadku konfliktu zbrojnego byłaby narażona na ataki nieprzyjaciela. To wymuszało wyjątkowo dobrze zorganizowanie komórek ratowniczych, sanitarnych i samoobrony. Działa służba odkażająca dowodzona przez Józefa Florczyka, służba sanitarno-ratownicza kierowana przez Jana Grabarczyka oraz służba przeciwpożarowa kierowana przez Ludwika Polaczka. Ogólny nadzór nad funkcjonowaniem oddziałów samoobrony sprawował dyrektor huty Tomasz Szwejkowski. W ramach Tygodnia LOPP w październiku 1938 r. organizowano ćwiczenia marszowe w maskach przeciwgazowych. W marszobiegu PW i WF pierwsze miejsce drużynowo i indywidualnie wśród mężczyzn i kobiet zajęła drużyna TG „Sokół" z Rakowa, zdobywając srebrny puchar. Wśród pań dyplom i zegarek za pierwsze miejsce wręczył Irenie Błaszkiewicz prezydent m. Częstochowy, a Janowi Mikołajczykowi wręczył dyplom i komplet naczyń aluminiowych95.
93 ,, Głos Hutnika” 1997 ( kwartalnik), nr16, s. 26.
94 „Goniec Częstochowski" 1928 (18 IX), nr 216, s. 3.
95 „Goniec Częstochowski" 1938 (6 X), nr 229, s. 5.

Źródło: Roman Sitkowski ,,RAKÓW DZIEJE CZĘSTOCHOWSKIEJ DZIELNICY”. Dziedzictwo historyczne i kulturowe na przestrzeni wieków, Tom I, Częstochowa-Raków 2018r, str 245- 249