W księdze rejestrującej pobyty cudzoziemców w gminie Kamienica Polska spotykamy Konstantego Lompę i jego żonę Paulinę. Ich pobyt odnotowano w 1878 r. W tym samym roku wyjechali do Kłobucka. Konstanty Albert Benedykt urodził się 20 marca 1827 r. w Lubszy. Na jego chrzest Józef Lompa zaprosił dentystę Zakrzewskiego z Woźnik, rewizora celnego Saidnera oraz pannę Zofię Niclas. Konstanty wziął ślub w kościele św. Michała Archanioła w Michałkowicach 15 maja 1854 r. z Pauliną Mularczyk, córką Andrzeja. 25-letni Konstanty był wówczas pomocnikiem murarskim, zatrudnionym w Hucie Laury (Laurahütte – dzisiejsze Siemianowice). Jego wybranka miała 16 lat. Wesele odbyło się najpewniej w domu panny młodej. Obecny był na nim Józef Lompa. Zjawił się także na chrzcinach swego wnuka, Floriana, 4 maja 1855 r. w Siemianowicach. Chrzestnymi byli: 17-letni Teodor Lompa, przyrodni brat Konstantego (z matki Weroniki Grzegorz) oraz Petronela Piestronek. W archiwach gminy Rudnik Wielki w księdze ludności Koziegłów (t. 2, s. 220) odnajdujemy Teodora i jego pochodzącą z Częstochowy żonę Eugenię z Fertnerów, córkę Karola Fertnera i Katarzyny z Fijałkowskich, urodzoną 19 grudnia 1840 r. W wydanym w 1860 r. w Warszawie przewodniku po Jasnej Górze i Częstochowie Lompa wspomina cukiernię Teodora Fertnera znajdującą się pomiędzy Nową Częstochową (Częstochówką) a Starą Częstochową, w sąsiedztwie kilku zajezdnych domów i cerkwi obrządku greckiego (dzisiejszy kościół św. Jakuba). Wymienia także malarza Fertnera. Do Koziegłów Teodor i Eugenia Lompowie przybyli z Woźnik między 1861 a 1862 r., ich córka Delfina ur. się 3 maja 1860 r. w Woźnikach, syn Kazimierz 11 marca 1862 r. w Koziegłowach. Pozostałe dzieci odnotowane w księdze to: Emilia Delfina ur. 4 XI 1863, Prakseda Stanisława ur.13 V 1866 i (zmarła w dzieciństwie) Helena Marianna. Gdy w końcu sierpnia 1860 r. Józefa Lompę w Woźnikach odwiedził warszawski lekarz i literat Janusz Ferdynand Nowakowski (1832-1883), pochodzący ze Skały pod Krakowem, zanotował informacje o dwanaściorgu dzieciach byłego nauczyciela z Lubszy. Teodor określony został jako „właściciel kramu w domu Lompy”. Teodor prowadził sklep także w Koziegłowach; w księdze ludności figuruje jako kupiec. Józef Lompa odwiedzał syna, o czym świadczą fragmenty listów do Józefa Ignacego Kraszewskiego. Teodor zmarł 25 marca 1870 r. Eugenia Lompowa wraz z dziećmi wyprowadziła się do Częstochowy 23 lipca 1880 r. Wróćmy do Konstantego Lompy. Można powiedzieć, że zawód murarza był zawodem wędrownym. Wystarczy spojrzeć, w jakich miejscowościach przychodziły na świat dzieci Konstantego i Pauliny z Mularczyków: Władysław w 1864 r. w Woźnikach, Bolesław w 1867 r. w Kromołowie, Bronisława w 1870 r. w Poczesnej, Agnieszka w 1873 r. w Praszce. Wiemy z listów Lompy, że przez jakiś czas Konstanty mieszkał w Siewierzu. Do Kamienicy Polskiej przybył wraz z rodziną 17 kwietnia 1878 r. (posiadał paszport wydany 5 IV 1878 r. przez landrata w Bytomiu), zapewne w związku z prowadzoną tu inwestycją budowlaną. Możemy domniemywać, że chodziło o fabryczkę Klebera, zwaną w Kamienicy „Klepaczką” (od nazwy dawnego folwarku). Wyjechał do Kłobucka 18 września tego samego roku. Kontrakt trwał zatem dokładnie 5 miesięcy. Mniej prawdopodobna wydaje się praca Lompy – juniora przy inwestycjach górniczych, choć trzeba podkreślić, że prowadzono w tym czasie intensywną eksploatację rudy żelaza. Przedsiębiorcą i właścicielem kopalni rudy był pochodzący z Praszki Napoleon Ziss, wyznania mojżeszowego, posługujący się paszportem wydanym przez landrata w Zabrzu. W czasie pobytu w Kamienicy Polskiej przeszedł na katolicyzm. W 1878 r. i 1879 r przewijają się przez osadę rozmaici fabrykanci, np. Antoni Hochsteter z Bawarii, Jerzy Bujatti z Wiednia, Karol Wajderman (także z Wiednia – przyjął potem obywatelstwo rosyjskie), Jakub Maszek, Karolina Bergman, Józef Turek (wszyscy z Austrii). Nie ma pewności, czy wizyty wymienionych wyżej osób miały związek z powstaniem fabryczki włókienniczej. W tym okresie w rejestrze cudzoziemców spotykamy wielu przybyszów ze Śląska: krawców, piekarzy, górników. Sztygarem kopalni rudy żelaza w Kamienicy Polskiej był pochodzący z Mikołowa Lois (Alojzy) Kunce. W okresie 1873 – 1892 odnotowano pobyt 79 cudzoziemców. Gmina Kamienica Polska w 1883 r. liczyła 4614 osób. Gwałtowny przyrost ludności był skutkiem połączenia się w lutym 1876 r. gminy Kamienica Polska z gminą Bargły. Autor: Andrzej Kuśnierczyk (fragment rozdziału VII dysertacji „Więzi kulturowe Kamienicy Polskiej”, Katowice 2001).
Źródło: Kwartalnik ,, Korzenie” , nr114 , R.: XXX 3/2020
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz