Aleksander Radłowski. CHAŁUPNICY – TKACZE WSI KAMIENICA POLSKA. Mieszkania i ich urządzenia.

 Aleksander Radłowski. CHAŁUPNICY – TKACZE WSI KAMIENICA POLSKA. Mieszkania i ich urządzenia.

Jak to już podkreśliłem, jedyną rzeczą, która wpływa na polepszenie sytuacji materialnej chałupników tkaczy w Kamienicy Polskiej jest to, że posiadają oni w przeważającej liczbie własny dach nad głową. Według zebranych danych w drodze ankiety: 71 tkaczy (50 %) mieszka w domach własnych 15 tkaczy (10,6 %) będących częściowo ich własnością a otrzymanych w drodze spadku 56 tkaczy (39,4 %) w domach względnie mieszkaniach wynajętych. Ta sprawa niewątpliwie ma bardzo duże znaczenie i jest jedną z przyczyn utrzymania się chałupników w tej wsi.

Liche wręcz zarobki spowodowałyby porzucenie tkactwa i przejście do innego rodzaju zajęcia, które łatwiej byłoby otrzymać w mieście, jednak własny dom w znacznej mierze wiąże tkacza z jego zawodem i odsuwa na dalszy plan kwestie przesiedlenia się. Posiadanie własnego domu i mieszkania oraz dochód z tkactwa niewątpliwie pozwala im na utrzymanie się przy życiu. Domy zamieszkałe przez tkaczy chałupników są: murowane w liczbie 34 drewniane w liczbie 108 (patrz tabela) Na ogólnej więc powierzchni mieszkalnej 4326 m2 zamieszkują 493 osoby czyli średnio na jedną osobę przypada 8,77 m2 ; przyjmując średnią wysokość mieszkania przeciętnie na 2,47 wypada przeciętnie m na jedną osobę 21,67 m3 co można by uznać za jeszcze za znośne warunki mieszkalne. Sytuacja ta jednak znacznie się pogarsza, jeżeli przyjmiemy pod uwagę, że w tych pojedynczych izbach, stanowiących 57 % ogólnej ilości izb, nie tylko mieszkają rodziny, ale wykonywuje się w nich cały szereg czynności związanych z pracą tkacza oraz, że warsztaty tkackie zabierają dużo miejsca i światła, gdyż umieszczone są z reguły przy oknie; że wykrochmalona przędza znajdująca się na warsztacie wraz z wyrobioną tkaniną, przewijanie przędzy z motków na szpulki, wytwarza wiele pyłu bawełnianego, co w znacznym stopniu zanieczyszcza powietrze.

W tych więc warunkach tkacz, który jest związany ze swoim warsztatem, a więc pracą siedzącą przez 12 – 24 godzin na dobę, znajduje się w ciężkich warunkach higienicznych; nic więc dziwnego, że stan zdrowia chałupników i ich rodzin pozostawia wiele do życzenia.

Pan A .Dojwa przy warsztacie tkackim lat 70-te.

Wewnętrzne urządzenia mieszkań chałupników są bardzo ubogie; posiadane sprzęty są niezbędne do codziennego użytku i bardzo rzadko można spotkać w jakimkolwiek mieszkaniu meble bardziej odbiegające od zwyczajnych; przeważnie są to meble nabyte na rynku, proste, z drzewa sosnowego, licho nawet politurowane; całość umeblowania zazwyczaj składa się z jednego lub 2 łóżek, małego kredensiku, stołu, ławki lub ławek, rzadziej już krzeseł; kilka szklanek lub garnczków, statków gospodarskich i to wszystko. Wartość rynkowa w stanie nowym nie przekracza w żadnym wypadku zł 100 – 150. Źródło: Kwartalnik ,,Korzenie” nr105 , R XXVIII , 2/2018r