O „profesyi” mieszkańców Parafii Poczesna ( 1831-1832 ) słów kilka.... Pisałam już w tym miejscu ( strony internetowe TGZCz ) o zajęciach mieszkańców parafii Truskolasy w poł. XIX w. Teraz wertując akta parafii Poczesna w Archiwum Państwowym w Częstochowie, pomyślałam o podtrzymaniu tego tematu i wyłowiłam z części akt nowe znaleziska. Parafię Poczesna zamieszkują wówczas w przeważającej części rolnicy, zasiedziali tu od „pradziada”.Zaś wsie Kamienica Polska i Kolonia Huta (potem Huta Stara) – przybysze – okupnicy z Czech,Moraw i Śląska, zwani płóciennikami, czasem „fabrykantami”, później tkaczami.
Zainteresowali mnie ludzie innej „profesyi” niż powyższe, którzy ściśle byli związani z tym terenem poprzez wykonywane zajęcie. Oparłam się na aktach urodzeń z lat 1831-1832 oraz kilku aktach ślubu z 1832 r. Niektóre z przytoczonych zapisów są dowodem na liczne migracje ludności z tego terenu , lecz myślę, że mógłby to być oddzielny temat dłuższego opracowania. 1/ Akt 79/1831 Poczesna. Urodziła się Małgorzata, córka Macieja Kozicy „gorzelanego z Poczesny” i Małgorzaty z Zabrzowskich. Świadkowie to – Kajetan Gasprowicz „Aktyaryausz Ekonomi Poczesna” oraz Filip Ginoł, karczmarz z Poczesny (chrzestna – Katarzyna Ginałowa) 2/ Akt 85/1831 Kamienica Polska Świadkiem na chrzcie Jana, syna Fryderyka Szmida jest Floryan Junk ,propinator z Kamienicy Pol. 3/Akt 45/1831 Poczesna. Chrzestnym Rozalii, córki Macieja Kroka ,rolnika został Ludwik Zeyfried „Nauczyciel Szkoły Elementarnej z Koloni Huty” 4/ Akt 49/1831 Wanaty. Chrzestnym Szymona, syna rolnika Franciszka Szyi jest Grzegorz Huras , karczmarz z Zawady. 5/ Akt 95/1831 Poczesna Urodził się Jan, syn Benedykta Szustkowskiego , ekonoma i Teresy Ziębowskiej. Świadkowie – Kajetan Gasprowicz „Aktyaryusz” oraz Jan Nowakowski, mielcarz z Poczesny (chrzestną jest ? Sadowska z Wrzosowy) 6/ Akt 113/1831 Poczesna Na chrzcie Wawrzyńca Krakowiana zjawili się Jan Sołtysik , propinator oraz Tomasz Dendrowski , organista przy kościele parafialnym i Katarzyna Dendrowska 7/ Akt 132/1831 Kamienica Polska Chrzestnym Juliana, syna Jana Woźnika i Teresy z Makuchów był Julian Heynrych, który przybył aż z Tomaszowa ! 8/ Akt 146/1831 Kamienica Polska W akcie występuje Franciszek Murel, maglarz z Kamienicy 9/ Akt 161/1831 Borek Urodził się Jan Marcin ,syn Woyciecha Nowackiego, Generalnego Ekonoma Ekonomii Poczesna i Konstancji ze Szpotańskich. Świadkami są – Kajetan Gasprowicz „aktuaryusz” z Poczesny i Tomasz Dendrowski, organista. 10/ Akt 168/1831 Starcza Urodziła się Maryanna, córka Ignacego Moyżeszowicza , „strażnika Granicy ze Starczy” i Karoliny z Boraszewiczow. Świadek to Kajetan Gasprowicz i Woyciech Nowacki ,ekonom. Chrzestną jest Józefa Bogusławska z Kamienicy Pol. 11/ Akt 169/1831 Zawada Na chrzcie Tomasza , syna Mikołaja Grucy, rolnika świadkami są – Karol Steskuł (?), płóciennik z Kamienicy Pol. I Felix Wawrzyńczak, młynarz z Zawady; chrzestna – Anna Wawrzyńczakowa 12/ Akt 170/1831 Poczesna Chrzest dziecka zgłasza akuszerka Zofia Cabanowa z Poczesny, świadek – Tomasz Dendrowski, organista i Tomasz Pospiech , gospodarz plebanii Poczesna; chrzestni – Marta Pospiechowa i organista. 13/ Akt 37/1832 Poczesna Chrzest Filipa Jakuba, syna Macieja Gurniaka, rolnika z Poczesny i Reginy z Jabłońskich. Świadkowie – Franciszek Marszał , gajowy na Zawodziu i Tomasz Ratayczyk , karbowy z Poczesny; chrzestną jest Agnieszka Ratayczykowa 14/ Akt 46/1832 Poczesna Świadkiem chrztu Antoniny, córki Szymona Cabana ,rolnika jest Józef Szoszynka (?), propinator z Nowey wsi i Józef Weygl, „płóciennik z Koloni Huta” 15/ Akt 72/1832 Dębowiec Akuszerka Salomea Kasprzykowa z Dębowca zgłasza narodziny Maryanny. Świadkują jej Jan Kasprzyk – okupnik z Choronia i Józef Zależyński , propinator z Pohulanki; chrzestną jest „Wiktorya Zeżynska z Pochulanki” 16/ Akt 97/1832 Kamienica Polska Jan Cichecki ( lub Czechowski ?), młynarz z Własny jest świadkiem chrztu dziecka Jana Nowaka , rolnika z Kamienicy Pol. 17/ Akt 82/1832 Starcza Ojciec dziecka – „ Ignacy Moyrzeszowicz ,strażnik w Królestwie Polskim” ; matka – Magdalena Wowińska ; dziecko – Tekla Justyna. Chrzestni - Józef Parol z Zimney wody i ur. Panna Salomea Zielińska z Klepaczki. 18/ Akt 90/1832 Klepaczka Tekla Władysława, córka „Woyciecha Woyzynczaka owczarza w Klepaczce” i Eleonory z Badorow. Świadek – Kajetan Gasprowicz „aktuaryusz w Ekonomi w Poczesny” i Marcin Wywioł, rolnik z Własny Chrzestni – ur. Kajetan Gasprowicz z Poczesny i ur. Maryanna Zielińska z Klepaczki 19/ Akt 104/1832 Poczesna Świadkiem chrztu syna Wawrzyńca Jabłońskiego, rolnika jest Ludwik Seytfryt ?, „goscinny” z Poczesny i Franciszek Jabłoński, szewc 20/ Akt 105/1832 Zawada Dziecko – Józef; ojciec – Felix Wawrzenczak , młynarz ; matka – Anna z Morawców Świadek – Józef Suk , „propinator z Koloni Huty” oraz Woyciech Walentek , rolnik z Wielkiego Rudnika 21/ Akt 112/1832 Poczesna Dziecko zgłasza Teresa Czerwikowa, akuszerka w Bargłach zamieszkała;świadkowie - Jan Solc ( oryginalny podpis na akcie „Johan Szolc ”), płóciennik z Kamienicy Pol. oraz Łukasz Jabłonski , włodarz z Poczesny 22/ Akt 119/1832 Własna Chrzestnymi dziecka rolnika Kazimierza Kołtona są Józef Zieliński oraz Panna Maryanna Zielińska z Klepaczki 23/ Akt 120/1832 Poczesna. Jako świadkowie chrztu występują : Józef Krupinski , mielcarz z Poczesny oraz Jan Sołtysik , propinator z Wanat 24/ Akt ślubu 15/1832 Świadkiem na ślubie jest Piotr Cichocki, strażnik Lasów Królewskich w Kręciwilku 25/ Akt 40/1832 Dębowiec Świadkowie ślubu – Józef Benedykt Jezowski , podleśny Lasów Królewskich w Lepiszu, lat 38 oraz Józef Magnuski , strażnik Lasów Królewskich w Dębowcu, bratanek pana młodego,lat 36 Młody – Stanisław Magnuski , kawaler, ekonom w Dębowcu, urodzony we wsi Osiecinie, syn Tomasza i Tekli ze Skorzewskich, małż. Magnuskich , lat 33 Panna – Albertyna , córka Krystyana Ernesta ? i Maryanny małż. Szwendkow w Dębowcu zamieszkałych , lat 19 26/ Akt 41/1832 Kamienica Polska Na ślub przyjechał Józef Knol , płóciennik z Częstochowy, szwagier pana młodego – Jana Hakela, płóciennika z Kamienicy 27/ Akt 70/1832 Karolina Na ślubie Macieja Hercyka , płóciennika z Karoliny świadkami są Maciey Polaczek , płóciennik z Kamienicy i Antoni Weber, karczmarz z Karoliny 28/ Akt 78/1832 Folwark Zawodzie Świadkowie – Daniel Rodzia ?( Ródź ?) z Błeszna , młynarz oraz Piotr Czechowski , strażnik Lasów Królewskich w Kręciwilku, stryj młodego Młody – Jan Grudzienski ? na Folwarku Zawodzie zamieszkały, urodzony w Hucie , syn Marcina i Maryanny z Rudnikow , małż. Grudzinskich ? z Zawady, lat 25 Panna – Maryanna, córka Antoniego i Joanny małż. Mędlow , lat 17, ur. we wsi Radzomierzy „w służbie na Lepiszu zostającą” W powyższym spisie starałam się zachować oryginalną pisownię imion, nazwisk, miejscowości i zawodów , zaczerpniętą z akt. Osoby spisujące owe akty niejednokrotnie przeinaczały prawidłowe brzmienie nazwisk, szczególnie obcych, choć nieraz i w polskich nazwiskach występują dwie różne wersje zapisu w jednym akcie pomieszczone. W trakcie lektury zauważyliście Państwo zapewne , iż w gronie świadków czy chrzestnych występujących w zapisach rodzinnych uroczystości ( oprócz ludzi powiązanych węzłami rodzinnymi czy wspólną profesją ) są osoby dodające prestiżu społecznego, szczególnie bogatszym członkom społeczności. Czasem też rekompensują te osoby np. „gorsze urodzenie „ w przypadku panieńskiego dziecka. Podejrzewam jednak, że i tu ważny jest status rodziców panny - matki dziecka. Choć jednak pewną prawidłowością wydaje się być (patrz inne parafie) występowanie w takich sytuacjach organisty czy kościelnego jako chrzestnych lub świadków chrztu. Wśród zajęć ludzi na tym terenie przeważają profesje związane z typowym „wiejskim życiem „ ich mieszkańców. Brak tu (poza tkaczami) przedstawicieli zawodów związanych z przemysłem , jak było to w parafii Truskolasy. Mam nadzieję,że i tym razem Czytelnicy znajdą wśród ww. zapisów informacje o swoich przodkach. Opracowała p. Halina Klimza
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz